is in Nederland de verzamelnaam van een aantal openbare registers omtrent de belangrijkste schepen. Allereerst is er een register voor Nederlandse zeeschepen van ten minste 20 m3 bruto-inhoud, die geen vissersschepen zijn, noch schepen, toebehorende aan het Rijk of enig openbaar lichaam en bestemd tot de openbare dienst (artt. 314, 319, 319b W.v.K.); vervolgens is er een register voor Nederlandse kust- en zeevissersschepen van ten minste 20 m3 bruto-inhoud (art. 319 W.v.K.); en ten derde is er een register voor binnenschepen, die een verplaatsing hebben van ten minste 10 m3 of sleepboten zijn (artt. 749 en 779 W.v.K.).
Zij worden gehouden op de kantoren van bewaring van de hypotheken, het kadaster en de scheepsbewijzen; dat te ’s-Gravenhage geldt voor het onderling verband als hoofdkantoor. Het geheel is geregeld in een K.B. van 6 Aug. 1948, Stbl. I 359.Voor levering, bezwaring en beslag van te boek gestelde schepen is overschrijving nodig der desbetreffende acten of vonnissen; ook dienen de registers soms voor andere aantekeningen.
Lit.: W.L.P. A. Molengraaff, Leidr. bij de beoef. v. h. Ned. handelsr., II 8ste dr. (1948), blz. 635-637; C. J. Kluvers, Het kadaster, de hypoth. boekhouding en het scheepsregister (1937); R.
P. Cleveringa, Het nieuwe zeerecht, 3de dr. (1946), blz. 76-85.
In België wordt de teboekstelling van schepen geregeld door het W.v.K. (art. 1 vv. en art. 272, B. II). Ze is facultatief en geschiedt bij de Conservator der Scheepshypotheken. Over een ontwerp strekkende tot verplichte teboekstelling der schepen was in 1952 nog geen beslissing genomen.
