(de „vindingrijke”), graaf, later hertog, van Apulië en Calabrië (ca 1015 - Kephalonia 15 Juli 1085), was de zesde zoon (uit een tweede huwelijk) van Tancred van Hauteville, een Normandisch edelman. Op het voorbeeld van zijn broers trok hij in 1046 naar Zuid-Italië om er aan de strijd der Grieken tegen de Muzelmannen deel te nemen en behaalde er zoveel succes dat de paus beangst werd voor deze Noormannenmacht en zich tegen hem keerde.
Maar Robert versloeg met zijn broeder Humphrey in 1053 bij Civitate de Duitse troepen van paus Leo IX. Hij volgde in 1057 zijn broeder op als graaf van Apulië en werd de grondlegger van het machtige rijk der Noormannen in Italië, doordat paus Nicolaas II het beter achtte zich met hem te verzoenen en hem in 1059 beleende met Apulië, Calabrië en Sicilië, dat hij nog veroveren moest. Hierin slaagde hij in de volgende 13 jaar, bijgestaan door zijn broer Roger, en bracht eveneens het Byzantijnse Bari en het Langobardische Salerno onder zijn gezag. Paus Gregorius VII keerde zich eerst tegen hem, maar moest hem toch als leenman over die gebieden, behalve over Salerno, erkennen (1080). Door de verloving van zijn dochter Helena met Constantijn Ducas, de zoon en erfgenaam van Michaël VII, werd hij in de zaken van het Byzantijnse rijk betrokken, zodat hij zijn zoon Bohemund belastte met de verovering van Korfoe en zelf naar de stad Durazzo trok, waar hij op het veel talrijker leger van keizer Alexios Comnenos een schitterende overwinning behaalde (1081-1082). Reeds was hij tot in de nabijheid van Constantinopel doorgedrongen, toen hij de tijding ontving van een inval van keizer Hendrik IV in Italië.
Terstond snelde hij op verzoek van Gregorius VII daarheen, dwong de keizer tot de aftocht en ontzette Gregorius, die in de Engelenburg belegerd werd. Wederom in Rome bedreigd, moest de paus hem wel volgen, eerst naar Monte-Cassino, daarna naar Salerno, waar Gregorius VII in 1085 overleed. Daarop begaf hij zich weder naar Epirus om Bohemund te helpen en versloeg de Grieken nogmaals in verschillende gevechten, doch stierf kort daarop. Zijn successen dankte Robert voor een goed deel aan zijn verbond met de paus. Zijn vele veldtochten lieten hem echter weinig tijd voor de organisatie van zijn rijk. Herhaaldelijk kwamen zijn vazallen tegen hem in opstand.Lit.: Dentzer, Topographie der Feldzüge Robert Guiscards gegen das byzantinische Reich (Breslau 1901); F. Chalandon, Hist. de la domination normande en Italië et en Sicile (2 dln 1907).
