(off. afkorting R.I.) is een der New Englandstaten aan de N.O.-kust der V.S. en is genoemd naar een der eilanden in de Narragansett Bay, dat bij de Hollanders Roode Eylandt heette. Het staatsmotto luidt „Hope”.
Met 3144 km2, waarvan 404 km2 binnenlands water, is Rhode Island wat oppervlakte betreft de kleinste staat der V.S. Hij strekt zich uit tussen 41°18' en 42°31' N.Br. en tussen 71°8' en 71°53' W.L. en grenst in het W. aan Connecticut, in het N. en O. aan Massachusetts en in het Z. aan de Atlantische Oceaan. De 618 km lange kustlijn, die in rechte lijn gemeten 64 km bedraagt, is zeer geleed met als voornaamste inham de 45 km lange en tot 20 km brede Narragansett Bay, waarin zich talrijke eilanden bevinden. Tot de staat behoort ook het 14,5 km ten Z. van de kust gelegen Block Island. Met (1950) 791.900 inw. is Rhode Island wat bevolking betreft de 36ste, met 252 inw. per km2 (gem. V.S. 19 inw. per km) de dichtst bevolkte staat in de V.S.
In 1940 bestond 1,5 pct der bevolking uit Negers en waren er 196 Indianen. De grootste immigrantengroepen waren Italianen (ca 4 pct) en Engelsen (ca 2,5 pct). Slechts 8,4 pct der bevolking leeft in plaatsen kleiner dan 2500 inw. Het geboortecijfer lag in 1948 met 22 pro mille beneden het gem. der V.S. (24,2 pro mille), het sterftecijfer met 11 pro mille er boven (9,9 pro mille). Rhode Island is verdeeld in 5 counties; de hoofdstad Providence ligt in Providence County.
natuurlandschap
Langs de kust van Rhode Island bevindt zich een smalle strook zandgrond, waaraan talrijke stranden liggen. Een licht golvende uit zandsteen opgebouwde vlakte strekt zich ten O. van de Narragansett Bay uit, terwijl het grootste deel van de staat ten W. van de baai tot het Piemond Plateau behoort Het land verheft zich hier plotseling ca 60 m en loopt, steile heuvelruggen vormend, naar het W. toe langzaam op tot een plateau van ca 200 m hoogte, waarin zich de Durfee Hill bevindt, die met 245 m het hoogste punt van de staat vormt. In de Narragansett Bay monden talrijke kleine en onbevaarbare, maar voor krachtopwekking belangrijke rivieren uit (o.a. Blackstone, Woonasquatucket, Moshassuck, Pawtuxet en Potowomut). Een groot aantal meren ligt over de gehele staat verspreid. De grootste hiervan, o.a.
Scituate Reservoir, zijn door dammen in rivieren ontstaan. Evenwijdig aan de kust bevinden zich talrijke lagunen en moerassen, die bekend zijn om hun interessante flora. De bosgebieden zijn voor een deel (ca 1400 ha) beschermd.
Klimaat
Hoewel de lange zeekust een matigende invloed op het weer heeft, kunnen landwinden het klimaat in de zomer heet en ’s winters zeer koud maken. De gemiddelde Jan.- en Juli-temperatuur is 22,5 gr. en 78,5 gr. F. De min-, en max.-temperatuur resp. −17 gr. en 100 gr. F. De meeste regen valt in het groeiseizoen (jaarlijks gemiddeld 1320 mm).
Middelen van bestaan
Van de bodemrijkdom is vnl. het graniet te noemen, dat men in een betrekkelijk klein gebied in het Z.W. van de staat wint en dat door zijn zuiverheid bijzonder geschikt is voor beeldhouwwerken en gebouwen. Ten Z.W. van Providence bevinden zich enkele kolenmijnen, die haar betekenis ontlenen aan de afwezigheid van dit materiaal in de omringende gebieden. De waarde der in 1948 gedolven minerale producten bedroeg ca 1½ millioen dollar.
Van de landbouwproducten staan hooi, aardappelen en maïs op de eerste plaats. Van meer betekenis zijn de groenten- en fruitkwekerijen en de veeteelt. Het Z. van de staat is bekend om zijn pluimvee en de eierproductie bedroeg in 1949 89 millioen stuks. Rondom de Narragansett Bay bevinden zich talrijke visserijbedrijven, die in 1947 een opbrengst hadden (vnl. schelvis en mosselen) ter waarde van 2½ millioen dollar.
Rhode Island is in de eerste plaats industriestaat. Het N.O. deel is een der meest geïndustrialiseerde gebieden ter wereld en van Cranston tot Woonsocket gaat de ene textielstad in de andere over. Andere belangrijke producten zijn machinerieën, vijlen en schroeven. Providence, de 3de haven van New England, heeft de grootste productie van sieraden op aarde. Er zijn 300 km spoorwegen en ca 20.000 km autowegen en de meest gebruikte luchthaven bevindt zich te Hills Grove, even ten Z. van Providence. Aquidneck en Coanicut Island zijn door bruggen met het vasteland verbonden. De andere eilanden bezitten veerverbindingen.
Steden
(cijfers van 1950). De voornaamste plaats van Rhode Island is Providence met 248.675 inw. Tot het gebied van Groot Providence (732.850 inw.) behoren o.a. de „geboorteplaats van Amerika’s katoenindustrie” Pawtucket (81.440 inw.), East Providence (35.870 inw.), Central Falls (23.550 inw.) en Cranston (55.060 inw.). Ten N. van deze geheel samengegroeide steden ligt de textielstad Woonsocket (50.210 inw.), met grote Franse bevolkingsgroepen, en ten Z. Warwick (43.025 inw.). Op de zuidpunt van Aquidneck ligt Newport (37.560 inw.), vnl. toeristenverkeer. Kleinere plaatsen van betekenis zijn voorts de granietstad Westerly (8415 inw.) in het Z.W. en Bristol (10.335 inw.), waar men plezierboten vervaardigt.
Hoger onderwijs
(cijfers van 1950). De staatsuniversiteit van Rhode Island is gevestigd te Kingston en heeft 2541 stud, en 226 doc. Van groter betekenis is de Brown University te Providence met 5306 stud, en 400 doc. Het Providence College telt 1972 stud. en 105 doc.
Geschiedenis
De eerste blanke kolonisten kwamen uit Massachusetts, dat zij wegens de aldaar heersende religieuze onverdraagzaamheid ontvluchtten. Zo vestigden zich in 1636 William Blackstone bij Cumberland en Rodger Williams op de plaats waar later Providence zou verrijzen; in 1638 ontstond Portsmouth, in 1639 Newport, en in 1642 stichtte Samuel Gorton Warwick. De laatste 4 nederzettingen verenigden zich in 1647 tot de „Colony of Providence Plantations”, waartoe Karel II van Engeland in 1663 officieel toestemming gaf. In 1675 brak een oorlog met 2 Indianenstammen uit (King Philips’ War) en bij beëindiging in 1676 waren er slechts 21 mensen in Providence over. De welvaart van Rhode Island kwam spoedig terug, deels door handelsactiviteit, deels door de kaapvaart, die men vanuit Newport bedreef. In 1776 verklaarde Rhode Island zich onafhankelijk van Engeland, dat hierop Newport liet bezetten.
Slechts na langdurig verzet en onder de druk der andere staten aanvaardde Rhode Island als laatste der 13 oorspronkelijke staten in 1790 de federale constitutie. In 1785 bouwde Samuel Slater in Pawtucket het eerste mechanische spinnewiel in de V.S., waarmee hij de grondslag voor het ontstaan der textielindustrie in Rhode Island legde.
Rhode Island stemde de laatste 25 jaar bij de presidentsverkiezingen overwegend democratisch. In 1952 ging het over naar de republikeinen.
PROF. DR A. N. J. DEN HOLLANDER
Lit.: Rhode Island Hist. Soc., Collections, 4 mndl. tijdschr. (Providence 1893 tot heden); F. G. Bates, Rhode Island and the Formation of the Union (New York 1898); H. M. Chapin, Sachems of the Narragansett (Providence 1931); O.
P. Sarle, Rhode Island Water Resources (Providence 1936); M. C. Brown, Rhode Island in Verse (Providence 1936); W.P.A. (Guide Series), Rhode Island, a Guide to the Smallest State (Boston 1937); J. E. Clauson, These Plantations (Providence 1937); A.
F. Downing, Early Homes of Rhode Island (Richmond 1937); G. W. Seaton, What to See and Do in New England (New York 1940).
