is een toestel, dat dient om het stof uit de lucht of schadelijke gassen te verhinderen onze ademhalingsorganen binnen te dringen. Hiertoe behoren gasmaskers (z oorlogvoering, chemische).
Het bestaat uit draadgaas of uit doorboord celluloid, dan wel uit een metalen geraamte met fijn gaas bedekt. In het geraamte of tussen het gaas worden watten gelegd, die als filter dienst doen. Om mond en neus luchtdicht af te sluiten, draagt de rand van de respirator soms een gummizak, die kan worden opgeblazen. In vele fabrieken (tabak, wol, katoen, meel) en in mijnen zijn respiratoren doelmatig als stofmaskers, in het bijzonder, wanneer zich bij arbeiders een overgevoeligheid kan ontwikkelen of heeft ontwikkeld tegen het stof, waarmede zij voortdurend in aanraking komen. Beter is het, het stof machinaal weg te zuigen.
