of Rembert Dodoens, Zuidnederlands botanicus (Mechelen 29 Juni 1516/’18 - Leiden io Mrt 1585), buitenechtelijke zoon van de stadsdokter van Mechelen, behaalde te Leuven de graad van licentiaat in de medicijnen in 1535, werd stadsdokter te Mechelen in 1548, was 1574 -’79 lijfarts van de keizer te Wenen en werd in 1582 professor in de geneeskunst te Leiden. Nadat hij eerst in 2 dln de (merendeels aan een werk van Leonhart Fuchs ontleende) afbeeldingen van een groot aantal gewassen had gepubliceerd, verscheen in 1554 in het Nederlands zijn beroemd Cruydeboeck met 715 afb., waarin hij de planten volgens een zekere systematiek in 6 groepen verdeelt; de derde groep vormen de geneeskruiden, die zorgvuldig beschreven worden, waardoor het werk lange tijd als een pharmacopée is beschouwd.
In 1583 verscheen hiervan een geheel omgewerkte Latijnse vertaling met nieuwe afb. en vermeerderd met een viertal tussen 1566 en 1580 gepubliceerde geschriften. Het werk is van groot belang voor de folklore en wordt nog door zgn. kruidendokters geraadpleegd. Dodonaeus schreef verder enige werken over cosmografie en geneeskunde.Bibl. : Trium priorum de stirpium historia commentariorum imagines (Antverpiae 1553); Posteriorum trium etc. (Antv. 1554, beide herdr. 1559); Cruydeboeck (Antwerpen 1554, herdr. 1563, in het Fr. en Eng. vert., Lat. bew.: Stirpium historiae pemptades sex, Antverpiae 1583, herdr. 1616, Ned. vert. Leyden 1608, 1618, Antwerpen 1644; Bloemlezing uit het Cruydt-boeck ingei. d. A. Schierbeek, Den Haag 1941); Frumentorum historia (1566, herdr. 1569) ; Florum historia (1568) ; Purgantium aliarumque herbarum historia libri IIII (1574); Historia vitis vinique (Coloniae 1580).
Lit.: P. J. v. Meerbeeck, Recherches... sur la vie et les oeuvres de R. D. (Malines 1841); G. v. Donslaer, Aperçu hist. s. 1. médecine ... à Malines (ald. 1900) ; R. Andries, R.
D., Zijn leven en zijn werken (Antwerpen 1917); D.nr v. h. Tijdschr. v. geneeskunde LVI (30 Juni 1917); F. W. T. Hunger, Cat. tentoonst. R.
D. (Leiden 1917); G. v. Doorslaer, Glanes nouvelles sur R. D., in: Bull. Cercle archéol. de Malines XXXI (1926); A. J. J. v. d.
Velde, De kruidboeken v. D. enz., in: Versl. en meded. d. Kon. VI. Ac. v. taal en letterk. (1927); J. Veth, De prenten in het Cruydtboeck v.
D. (Amsterdam 1935); H. Engel, Over teekeningen voor D.’s Cruydtboeck in: Ned. kruidk. Archief, LUI ( 1943). Een volledige bibliografie bevat de Bibliotheca Belgica.
