is een niet met de hand gedreven schakelaar die dus een stroom kan sluiten en afbreken. In de telefoontechniek zijn in enorme hoeveelheid in gebruik de zgn. magnetische relais waarvan de figuur een beeld geeft.
Door een betrekkelijk zwakke stroom, die gezonden wordt door een wikkeling, gelegd om een ijzeren kern, wordt deze kern magnetisch. Daardoor is zij in staat een ijzeren sluitstuk aan te trekken. Bij zijn beweging sluit dit bewegende stuk een tweede stroomkring, waarin eventueel veel sterkere stromen kunnen lopen. Veelzijdige toepassing heeft in de tweede plaats het thermo-relais, waarbij een stroomketen gesloten of geopend wordt ten gevolge van warmtewerking. Deze relais worden overal daar gebruikt, waar een bepaalde temperatuur automatisch constant moet worden gehouden.Het meest verbreide type van thermo-relais bevat een bimetaal, bestaande uit twee over haar gehele lengte op elkaar gesoldeerde dunne stroken van verschillend metaal. Bij verwarming zet het ene metaal meer uit dan het andere, het bimetaal gaat krom staan. Verliest het bij deze kromming het contact met een vast staande metalen punt, dan kan hierdoor een electrische stroom worden verbroken. Bij een ander type van thermo-relais maakt men gebruik van de verandering der dampspanning met de temperatuur. Een luchtvolume is aangesloten aan een open manometer, waarin zich kwik bevindt. Stijgt de temperatuur van de ruimte, dan zet het gas uit, het kwik wordt weggedrukt en verliest daarbij het contact met een in de wand van de manometer aangebracht metalen contactpunt.
De gevoeligheid van zo’n gasrelais is te vergroten door een vloeistof (bijv. aether) in het afgesloten volume te brengen en gebruik te maken van de evenwichtsdampdruk van deze vloeistof. Deze wijzigt zich nl. veel sterker met de temperatuur dan de druk van een gas.
