Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

Pierre-Étienne FLANDIN

betekenis & definitie

Frans politicus (Parijs 12 Apr. 1889), werd in 1914 lid van de Kamer van Afgevaardigden (tot 1940) en maakte deel uit van negen Franse kabinetten. Eén der leiders van de Alliance Démocratique, behoorde hij naar zijn sympathieën tot rechts-centrum.

Van Nov. 1934 Mei 1935 was hij Frans premier. Vooral door de buitenlandse politiek was Flandin’s kabinet belangrijk om de toenadering tot Italië, die Laval, minister van Buitenlandse Zaken, begon (overeenkomst van Rome), om het pact van Stresa tussen Frankrijk, Engeland en Italië (gericht tegen Hitler) en om een nieuw Frans-Sovjetrussisch pact, door Laval in Moskou getekend.Van Jan.-Juni 1936 was Flandin in het kabinet-Sarraut zelf minister van Buitenlandse Zaken. Het was toen (Mrt 1936), dat Hitler, het pas geratificeerde Frans-Russische verdrag als voorwendsel gebruikend, het Rijnland hermilitariseerde. Hoewel juist Flandin één van degenen was, die tegenactie voorstonden (iets wat door de onzekerheid over Engelse steun niet verwezenlijkt werd), toonde hij zich in de volgende jaren sceptisch over Frankrijks tegenweer tegen Duitslands nieuwe kracht en raadde hij toenadering aan. De overeenkomst van München vond in hem een warm voorstander. Na de Franse nederlaag en ineenstorting in 1940 was hij onder de Vichy-regering korte tijd minister van Buitenlandse Zaken (Dec. 1940 Febr. 1941). Collaboratie was dat niet, want Pétain, die Laval van deze post had ontheven, nam Flandin op tegen de zin van de Duitsers en het was de basis van Flandin’s politiek tegen Engeland geen vijandige houding aan te nemen, hoewel de Duitsers daar op aandrongen. Dit verhinderde echter niet, dat Flandin in Oct. 1943 te Algiers door de Vrije Fransen van generaal de Gaulle werd gearresteerd en meer dan twee jaar gevangen zat, voordat hij zich in Juli 1946 kon verantwoorden voor het Hoge Hof van Justitie. Dit veroordeelde hem tot vijf jaar „indignité nationale”, maar onmiddellijk daarop werd de straf weer geannuleerd. In niet geringe mate droeg daartoe bij een schriftelijk getuigenis van Churchill, dat de vervanging van Laval door Flandin voor de Geallieerden nuttig was geweest, o.a. doordat hij Duitse plannen voor een invasie in Afrika had doen mislukken. Van blaam gezuiverd, betrad Flandin in 1948 weer de Franse politieke arena als president van een kleine, heropgerichte Alliance Démocratique.

J. R. EVENHUIS

Bibl.: Politique Française 1919-1940 (1947).

Lit.: Le Procès Fl. devant la Haute Cour de Justice, 23-26 juillet 1946 (1947).

< >