Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

ORGIASME

betekenis & definitie

(Grieks: Orgia, betekent oorspronkelijk de handeling van het offer, de cultushandeling). Reeds vroeg werd de uitdrukking orgia in het bijzonder op geheime sacrale handelingen toegepast (z mysteriën); daar deze vaak met extatische verschijnselen gepaard gingen, werd orgie tot aanduiding van een soort eredienst, die met losmaking der driften, vaak ook met ophitsing daarvan door prikkelende middelen, gepaard gaat, terwijl ons spraakgebruik het sacrale uit het begrip heeft verwijderd en met orgie eenvoudig systematisch bedreven uitspattingen bedoelt.

Het aanknopingspunt tussen de historische en de huidige betekenis ligt in de belangrijke rol, die de maaltijd enerzijds, het sexuele leven anderzijds in primitieve en antieke godsdienstige gebruiken spelen; er moet echter met nadruk op worden gewezen, dat, ook al ontaardden de orgieën (in de oorspronkelijke zin) vaak in orgieën (in de moderne betekenis), het eten, drinken, dansen, de gebruiken in verband met de vruchtbaarheid enz. oorspronkelijk volstrekt geen losbandige strekking hebben, doch gericht zijn op de vermeerdering van Macht in de religieuze zin, in de mens en in de natuur. Orgieën zijn het bekendst uit de mysteriereligies (Attis, Dionysos), en uit sommige gebruiken der primitieven, waarbij ook het kannibalisme een rol speelt (z extase en sacrament).

< >