(Exeter 1547/8 - begr. Londen 7 Jan. 1618/9), zoon van een goudsmid in Exeter, was de eerste grote schilder van Engelse geboorte en legde zich toe op het portretminiatuur.
Zijn werk is nauw verwant met dat van de middeleeuwse boekverluchters, terwijl hij voorts grote invloed van Hans Holbein de Jongere onderging. Zijn portretten kenmerken zich door een vaste lijnvoering, die echter steeds speels en gracieus blijft, door grote aandacht voor de details en door diep psychologisch inzicht. Zijn kleuren zijn altijd helder en fris en zoveel mogelijk zonder schaduwen behandeld, ten einde de atmosfeer van de buitenlucht te benaderen; dit op bevel van koningin Elizabeth zelf, bij wie hij na een verblijf in Frankrijk als hofschilder in dienst was. Hij geeft zijn modellen meestal weer in kleine ovalen, hoofd en schouders met waterverf op ivoor of perkament geschilderd, en gevat in een kostbare met edelstenen bezette lijst. Hilliard zou geen goed Renaissancist geweest zijn, als hij niet ook over zijn kunst had geschreven.AR. SCHIPPERS
Bibl.: The Art of Limning (uitg. Walpole Soc. I, 1912).
Lit.: Winter, Elizabethan miniatures (London 1943); Graham Reynolds, A monograph and catalogue of the Exhibition of Hilliard and Oliver (London 1947); John Pope-Hennessy, A Lecture on Nicholas Hilliard (London 1949).
