netelkoorts of netelzucht (urticaria) is een aandoening, die gewoonlijk tot acute huidverschijnselen aanleiding geeft. De symptomen gelijken geheel op die, welke het gevolg zijn van de steek van luizen of het in aanraking komen met brandnetels.
Soms na een geringe pijn, ontstaan onder hevige jeuk oppervlakkige zwellingen in de huid, die de grootte van een speldeknop tot die van een hand kunnen bereiken. Zij zijn soms wit, gewoonlijk rosé of rood en worden door een roodheid ten gevolge van vaatverwijding omgeven. De duur van haar bestaan is verschillend, nl. van enkele minuten tot enkele dagen. Dikwijls gaan aan de huidaandoening vooraf of er mee samen gevoelens van algemeen onwelzijn en soms koorts. In sommige gevallen blijven chronisch urticaria-verschijnselen bestaan en worden de aangedane plaatsen gepigmenteerd. Er zijn talloze oorzaken van urticaria; in een bepaald geval is de oorzaak soms moeilijk te ontdekken.
Onder de naam dermografie kent men een zwelling en roodheid, die door lichte druk, mechanisch dus, ontstaan (urticaria factitia). Bij verschillende aandoeningen van inwendige organen, vooral van maag, darmkanaal, lever, galblaas, nieren, soms van klieren met inwendige secretie enz., doen zich in de loop der ziekte urticaria-erupties voor. Meestal moeten deze huidverschijnselen als een uiting van een overgevoeligheidstoestand van het individu worden opgevat. Sommigen krijgen urticaria, wanneer zij met een kat in aanraking komen, wollen stoffen dragen, ten gevolge van contact met veren, planten (primula’s) of bloemen. Er zijn mensen die door een steek van een bij, mug of ander insect, plotseling vol met netelroos zitten. In andere gevallen leidt plotselinge afkoeling (koude-urticaria), warmte of intensieve bestraling tot netelroos. Vaak geven bepaalde geneesmiddelen en vaker nog verschillende voedingsmiddelen aanleiding tot het ontstaan van zgn. galbulten. Verder kan de aanwezigheid van ingewandswormen of van echinococcus, of een infectiehaard in het lichaam telkens terugkerende netelroos veroorzaken.
De behandeling hiervan bestaat uit het bestrijden der hinderlijke verschijnselen en de eventueel er aan ten grondslag liggende ziekelijke aandoeningen. Voor zover men met een overgevoeligheidsziekte te maken heeft, moet het oorzakelijke agens opgespoord en zo goed mogelijk vermeden worden. Soms kan het gebruik van het geneesmiddel of de voedingsstoffen toegestaan worden, wanneer vooraf een kleine hoeveelheid pepton wordt ingenomen.Antihistaminica (z histamine) oefenen soms een gunstige werking uit.
