is een werktuig, dat dient om wisselstroom in gelijkstroom om te zetten of omgekeerd. Het bestaat uit een electromotor en een dynamo op één as gekoppeld.
Men drijft dit toestel met de motor aan door aan deze de ene stroomsoort toe te voeren en de andere stroomsoort aan de generator te onttrekken. Gewoonlijk is de gelijkstroommachine een shuntdynamo, ook wel een compounddynamo; als wisselstroommotor kan men een asynchrone of een synchrone machine kiezen, de laatste heeft een hoger rendement, ,de eerste loopt gemakkelijker aan en kan niet bij belastingsstoten „uit de pas” vallen, is dus bij sterk wisselende belastingen (tractie en havenkranen) bedrijfszekerder. (z electriciteitsproductie en cascadeschakeling).Een bijzonder, tegenwoordig wegens zijn hoog rendement veel voorkomend type is de eenankeromzetter. Elke gelijkstroomgenerator kan draaistroom leveren indien men drie sleepringen aanbrengt (buitenpoolgenerator). Bovendien kan men deze generator als synchrone motor gebruiken. Brengt men nu aan de ene zijde van het anker sleepringen aan en aan de andere zijde een collector, dan zal de machine aan de sleepringzijde als draaistroommotor kunnen draaien en tevens aan de gelijkstroomzijde belast kunnen worden als generator. De draaistroom wordt op deze wijze in gelijkstroom omgezet. Daar de verhouding tussen wisselspanning en gelijkspanning constant blijft, is de gelijkspanning dus niet regelbaar. Dit kan echter geschieden door voorschakeling van een regelbare transformator of inductieregelaar.
Daar de synchrone motor niet uit zichzelf aanloopt, moet de eenankeromzetter door een hulpmachine op toeren gebracht worden, of men moet een asynchrone aanloopwikkeling aanbrengen. Indien reeds gelijkstroom aanwezig is, kan het aanlopen via de gelijkstroomzijde geschieden.
