of Lingayats, ook wel Vitra-Saiva’s genoemd, heet een godsdienstige secte in het Z. van Voor-Indië, waar zij, vooral in het Kanarese gebied, veel aanhangers telt. Deze secte werd ca 1150 door Ba sa va, minister van de vorst van Kalyana, gesticht met het doel de Visnuïtische en Jaïnistische leerstelsels te verdringen.
Volgens zijn dogma’s, die monistisch getint zijn, beoogt deze godsdienst alleen het herstel van de Sivaïtische eredienst; evenwel zijn er vele nieuwe denkbeelden aan toegevoegd, zo o.a. het geloof dat dank zij de bhakti, de aanhankelijke liefde tot de godheid, de individuele ziel zich uit de kringloop der aardse bestaansvormen (samsara) kan bevrijden. Zij verwerpen het kastenstelsel, keren zich tegen het overwicht der brahmanen, hechten geen waarde aan offers en bedevaarten, en begraven hun doden. Typisch is verder de gelijkstelling der beide geslachten en het recht voor weduwen een tweede huwelijk aan te gaan. De aanhangers van deze godsdienst vereren hun god (z Siva) onder de vorm van de linga(m), het mannelijk orgaan, als symbool van de scheppende natuurkracht. Zij zijn puriteinen, onthouden zich van vlees en alkohol en leiden een zeer kuis leven.
Het aantal Lingaïeten wordt op ca 3 millioen geschat. De organisatie van het lingaïsme komt overeen met die van het Boeddhisme. De sagen over het ontstaan en de leer van de secte zijn opgetekend in de in het Kanarees geschreven Purana’s.
Lit.: J. N. Farquhar, An Outline of the Religious Literature of India (London 1920); Idem, Modem Religious Movements in India (London 1929); R. G. Bhandarkar, Vaisnavism, Saivism and Minor Religious Systems (Strassburg 1913); Sir Charles Eliot, Hinduism and Buddhism (dl II, London 1921); H. von Glasenapp, Der Hinduismus (München 1922).
