Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

LEGIOEN VAN EER

betekenis & definitie

is de enige thans in Frankrijk bestaande orde voor militaire en burgerlijke verdiensten. Zij werd gesticht door de consul Bonaparte bij besluit van 29 Floréal van het jaar X (19 Mei 1802), doch nader omschreven bij keizerlijk Decreet van 22 Messidor van het jaar XII (11 Juli 1804).

De decoratie bestond uit een 5-stralige, wit-geëmailleerde ster, aan de voorzijde het beeld van Napoleon dragende, omringd door een lauwer- en eikenkrans met het opschrift: „Napoléon Empereur des Français” en aan de keerzijde dat van de Franse adelaar met bliksems in de klauwen en met het opschrift: „Honneur et Patrie”. Zij werd gedragen aan een moiré scharlakenrood lint. De Bourbons behielden de orde, maar vervingen de beeltenis van de keizer door die van Hendrik IV en de adelaar door leliën. Het Juli-koningschap veranderde de leliën in driekleurige vaandels en plaatste boven de ster een koningskroon. Een besluit van 10 Oct. 1848 verwijderde deze laatste en veranderde de decoratie zodanig, dat het midden der ster aan de ene zijde het hoofd van Napoleon vertoonde met het opschrift: „Napoléon, premier consul, XIX mai 1802” en aan de andere zijde de beide 3-kleurige vaandels met het omschrift „République Française”. Daarentegen herstelde een decreet van 31 Jan. 1852 haar in de oorspronkelijke vorm. Na de val van Napoleon III werd de orde opnieuw georganiseerd. Zij draagt thans in plaats van de beeldenaar van de keizer die van Marianne met het omschrift: „République Française” en het jaartal 1870, terwijl de keerzijde 2 vaandels draagt met het opschrift: „Honneur et Patrie”. De kroon is door een lauwer- en eikenkrans vervangen.Sedert 1897 is het aantal kruisen als volgt: er is een bepaald aantal kruisen, van alle klassen, waaraan een toelage (traitement) is verbonden; de door overlijden ontstane vacatures worden door benoeming en bevordering aangevuld, waardoor de oorspronkelijke aantallen bestendigd blijven.

De maximum-aantallen der kruisen zonder toelage zijn bepaald op: 20 grootkruisen, 50 grootofficieren, 250 commandeurs, 2000 officieren en 12 000 ridders.

Ook aan vreemdelingen kan de orde worden toegekend; zij zijn niet in de aantallen begrepen. Dragers van het Legioen hebben recht op militair eerbewijs door schildwachten en op militaire honneurs bij hun begrafenis.

Wanneer het Legioen van Eer wordt verleend voor moed in de strijd of voor operatieve diensten in de oorlog wordt automatisch het Croix de Guerre met palm verleend.

Lit.: L. Bonneville de Marsigny, La Légion d'honneur 1802-1900 (2de dr., Paris 1907); J. Renault. La L. d’h. (1922); Idem, La L. d’h. et les anciens ordres français (1924) ; W. F. Paris, Napoleons Légion: the L. of Honour (N.Y. 1927); L. d’Orliac, La L. d’h. (1937) ; F. La venir, La L. d’h., ses origines, son développement (1937).

< >