Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

KOLA

betekenis & definitie

(1, Kolski Poluostrov), het grote schiereiland tussen de Noordelijke ijszee en de Witte Zee met de Kandalaksjabaai, heeft een oppervlakte van 99 000 km2. In 1920 werd bij de Vrede van Tartu een smalle westelijke strook aan Finland afgestaan, dat hierdoor een uitweg naar de Ijszee kreeg (haven Petsamo of Petsjenga).

Na de Russisch-Finse oorlog en opnieuw na Wereldoorlog II moest Finland dit gebied weder afstaan. Het plateau stijgt tot 300 m en enkele toppen tot 1000 m hoogte, bedekt door wouden. Het grootste van de vele meren is het Imandra Meer (852 km2). Deze meren zijn onderling en met de zee door talloze rivieren verbonden, o.a. de Teriberka, Ponoi, Warsoega en Oemba. De noordkust van het schiereiland, die onder invloed van de Golfstroom een warmer klimaat heeft dan het binnenland, heet Moermankust. De bodem bevat verschillende delfstoffen, zoals apatiet, nephelien en in het oostelijk deel mica. De streek rond het Imandra Meer is thans sterk geïndustrialiseerd. Het hier gelegen Khibingebergte bevat grote hoeveelheden apatiet (calciumphosphaat) waaruit kunstmest bereid wordt en nephelien waaruit aluminium wordt vervaardigd. Verder wordt hier koper-, nikkel- en ijzererts aangetroffen. De inwoners van Kirowsk, de nieuwgestichte nederzetting, ca 150 000 in getal, leven geheel van de apatiet- en nephelienwinning en van de fabricatie van kunstmeststoffen. Kandalaksja heeft aluminiumbereiding en visconservenindustrie. De electrische energie wordt geleverd door hydro-electrische centrales (o.a. aan de Toekoma). Het gebied van Petsjenga levert nikkelertsen. Aan de Moermankust werd aan de Katharinabaai (Kolabaai) de Katharinahaven (Alexandrowsk) gesticht die ijsvrij heet te zijn. Eindpunt van de spoorweg is Moermansk; het gedeelte Kandalaksja - Moermansk is geëlectrificeerd.H. A. BOMER

(2), stad op het schiereiland Kola, een van de oudste steden in het uiterste N. van Rusland, aan de samenvloeiing van de rivieren Kola en Toekoma en aan de Moermanskspoorweg op ca 20 km ten Z. van de stad Moermansk. De stad werd reeds in 1264 vermeld, werd in de 15de eeuw versterkt, later door Paul I gesloopt en in de Krimoorlog door de Engelsen bezet.

(3), zuidelijke zijrivier van de Toekoma, in het westelijk deel van het Moermanskgebied, bij de plaats Kola zich verenigend met de Toekoma.

< >