noemt men dat deel van de techniek, dat gericht is op het verkrijgen van (kunstmatige) lage temperaturen, alsmede de toepassing daarvan. De te bereiken en te handhaven temperaturen liggen over het algemeen tussen +10 gr.
C. en -50 gr. C., hoewel men bij sommige technische processen wel met veel lagere temperaturen werkt, nl. tot ca -200 gr. C. In de natuurkunde werkt men soms met temperaturen die zeer laag zijn en het absolute nulpunt benaderen.Reeds eeuwen geleden heeft men ontdekt, dat de snel aan bederf onderhevige levensmiddelen in koude omgeving langer goed blijven. Sedert de vorige eeuw werden practisch bruikbare koelmachines ontwikkeld, waardoor het mogelijk werd van dit verschijnsel gebruik te maken, ook waar de lage temperaturen niet door de natuur ter beschikking werden gesteld (z plaat koelmachines en koeltechniek). De koeltechniek vindt een belangrijke toepassing bij het conserveren van levensmiddelen in de diepvriesindustrie.
Behalve levensmiddelen kunnen ook andere stoffen bij lage temperatuur geconserveerd worden, bijv. bloed ten behoeve van bloedtransfusies.
De betekenis der koeltechniek is de laatste veertig jaren zeer sterk toegenomen, niet alleen voor de conservering van levensmiddelen, zoals vlees, vis, melk, boter, kaas, eieren, groenten, fruit, enz. doch ook voor andere doeleinden, zoals industriële processen die bij lage temperatuur het best verlopen, airconditioning enz.
Bij de bouw van stuwdammen heeft men soms moeite de bij het harden van de beton vrijkomende warmte af te voeren. Hiertoe gaat men er wel toe over in de bekisting koelers aan te brengen, waardoor de vrijkomende warmte kunstmatig kan worden afgevoerd.
Voor het condenseren van gassen komt vaak de koeltechniek van pas. Zo zijn bijv. bij de Kon. Ned. Zoutindustrie te Hengelo twee centrifugaalkoelmachines opgesteld voor het condenseren van chloorgas bij een temperatuur van -30 gr. C.
Uitgebreide toepassing vindt de koeltechniek ook in brouwerijen, ten einde de temperatuur van de wort en het bier te beheersen.
In de meeste gevallen is kunstmatige koeling nodig bij airconditioning (z klimaatregeling), zowel voor kleine als voor grote installaties. Bij een modern passagiersschip van 30 000 ton is voor volledige airconditioning een koelinstallatie nodig met een vermogen van ca 800 PK. Voor de airconditioning van het United Nations Building in New York is een koelinstallatie opgesteld van ruim 2500 PK.
De snelle ontwikkeling van de koeltechniek schiep de behoefte aan contact met andere landen. Opgericht werd het „Institut International du Froid”, gevestigd te Parijs, waarbij thans 42 landen zijn aangesloten, waaronder de Nederlandse Vereniging voor Koeltechniek, welke in 1908 door wijlen prof. H. Kamerlingh Onnes gesticht werd en tot een van de oudste verenigingen op dit gebied behoort (z ook koelmachines).
