of Knosos, belangrijke nederzetting op Kreta gedurende de Kretenzisch-Mykeense tijd, gelegen 5 km ten Z. van de moderne havenstad Iraklio (Candia). Knossos gold als de residentie van de mythische koning Minos.
Daar lag ook het Labyrinth, dat in latere tijd op de munten der nieuwe stad Knossos was afgebeeld. De overblijfselen uit de Kretenzisch-Mykeense tijd zijn eerst bekend geworden door de opgravingen van Sir Arthur Evans, sedert 1900. Daarbij werd een zeer uitgestrekt paleis ontdekt, dat gedurende de Minoïsche tijd herhaaldelijk is herbouwd en ca 1400 v. Chr. definitief is verwoest. Het middelpunt van het paleis was een grote hof van bijna 55 m lengte. Ten W. van deze hof lagen enige representatievertrekken, o.a. een troonzaal, en daarachter uitgestrekte magazijnen. Boven deze ruimten was een verdieping met nog meer grote zalen. Ten O. van de hof, tegen de helling van de heuvel, lagen de particuliere appartementen van de vorst en zijn gezin, eveneens in enige verdiepingen boven elkander. Bijzonder opmerkelijk is het trappenhuis. Bij de restauratie heeft men verschillende delen van het paleis herbouwd. Men krijgt een overweldigende indruk van al deze hoven, zalen, vertrekken, magazijnen, met hun sanitaire en huishoudelijke inrichting. Tevens wordt het duidelijk, hoe het begrip van het Labyrinth, zoals men het thans verstaat, door dit verwarrende bouwwerk is ontstaan. Van de versiering van het paleis is tamelijk veel bewaard. Overblijfselen van de kostbare materialen en van de schilderingen op stucco, waarmede de wanden waren versierd, zijn bij de opgravingen teruggevonden. Ook van het huisraad en het meubilair werden overblijfselen ontdekt. Op die wijze kan men zich van het leven in het paleis enigszins een voorstelling maken. Door de schilderingen leert men zelfs de grote feesten en de spelen, die in de hof plaats hadden, tot in bijzonderheden kennen.Bij de opgravingen zijn in de omgeving van het grote paleis verscheidene kleinere gebouwen uit dezelfde tijd ontdekt, die men wel eens als villa’s aanduidt, maar ook eenvoudige woningen en graven. Het geheel is de belangrijkste ons bekende nederzetting uit de Kretenzisch-Mykeense tijd.
PROF. DR A. W. BIJVANCK
Lit.: A. Evans, The Palace of Minos (4 dln, 1921-1935;) S. Pendlebury,
Handbook to Minos (1935).
