Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

KERTSJ

betekenis & definitie

(1) (Kertsj-Jenikale), oostelijke landtong van het Russische schiereiland de Krim, van het tegenoverliggend schiereiland Taman in Kaukasië door de Straat van Kertsj gescheiden.

De 113 km lange landtong bestaat uit lage heuvels en laagland met zoutmeren en modderbronnen. De bodem bevat olie en aardgas maar bovenal grote hoeveelheden ijzererts van goede kwaliteit; het is het tweede winningsgebied van ijzererts in de U.S.S.R. De landtong bevat, behalve de vanouds bekende steden Kaffa of Feodosia, Kertsj-Jenikale en Arabat, een menigte bouwvallen, die aan de heerschappij van de Romeinen, Venetianen, Genuezen en Tataren herinneren.

(2) (Kerts-Jenikale), havenstad op 450 21' N.Br. en 36° 14' O.L.v.Gr. in het oostelijk deel van de gelijknamige landtong gelegen. De stad, met de naburige op 11 km afstand gelegen vesting Jenikale één gebied vormend, telt 104 471 inw. De haven heeft slechts betekenis voor het inter-Russisch verkeer: uitvoer van ijzererts, aanvoer van steenkolen uit het bekken van de Don voor de in de stad gevestigde ijzer- en staalfabrieken. Van betekenis zijn ook nog: visserij, de zouthandel, de wijnbouw en de veeteelt en verder de conserven-, leder-, zeep-, tabaks- en meelindustrie. Grootse bouwvallen van zuilen in de nabijheid van de stad duiden vermoedelijk de plaats aan, waar weleer het paleis van Mithridates stond.

Op de plaats van Kertsj, een van de oudste steden van Zuid-Rusland, lag vroeger het Griekse Panticopaeum, een kolonie van Milete; dit werd later de hoofdstad van het rijk Bosporus en kreeg toen de naam Bosporus. In 1318 kwam Kertsj onder de naam Cerchio aan de Genuezen, tegen het einde van de 15de eeuw aan Turkije en in 1774 aan Rusland. In de Krimoorlog werd de stad door de Fransen en Engelsen verwoest. Hoewel in Wereldoorlog II reeds in 1941 de landtong geheel door de Duitsers was bezet, viel de stad pas op 16 Mei 1942; in April 1944 werd Kertsj na heftige gevechten door de Russen hernomen.

Straat van Kertsj of Jenikale

(Enikale), vroeger ook de Straat van Kaffa of Feodosia en in de Oudheid de Cimmerische Bosporus geheten, is een ondiepe zeestraat die de Zee van Azov (Azof) met de Zwarte Zee verbindt. De lengte bedraagt 25 mijl, de breedte varieert van 2 tot 9 mijl.

< >