(1) district (vilajet) in het N.O. van Turkije met een oppervlakte van 17 380 km2 en (1945) 381 175 inw. Het is een hoog plateau, omringd door bergketens.
De winters zijn er streng en de zomers heet. Er is landbouw (graan), veeteelt, wijn- en bosbouw; uitgestrekte zoutpannen liggen in de nabijheid van Oltoe. Van 1878-1921 maakte het gebied deel uit van het Russische generaalgouvernement Kaukasië en in 1945 deed Sovjet-Rusland er opnieuw aanspraken op gelden, welke evenwel niet werden ingewilligd (z Armenië). — (2) is de hoofdstad van het gelijknamige Turkse vilajet met ca 20 000 inw. Zij ligt 1848 m boven zeeniveau, in de hoogvlakte van Sjiragh, aan de Kars-Tsjai (Akhoerean). De stad ligt aan de spoorlijn van Erzoeroem naar Tbilisi (Tiflis), op ca 300 km afstand van laatstgenoemde stad. De hoge huizen, die grotendeels van zwarte bazaltblokken gebouwd zijn, staan in nauwe straten.
Kars is een bedevaartplaats der Mohammedanen, omdat zich hier verschillende moskeeën en heilige graven bevinden. Behalve een nde-eeuwse kathedraal is er een strategisch belangrijke vesting. In de N.W. hoek staat de i6de-eeuwse citadel. Op de oostwaarts gelegen Karadagh zijn sedert 1855 aanzienlijke versterkingen aangebracht en verder is het gehele stadsgebied door vestingwerken omringd.De nijverheid omvat vnl. de vervaardiging van wollen stoffen, tapijten en vilt.
In de 9de en 10de eeuw was deze stad de zetel van een Armeens vorstenhuis. In de 11de eeuw kwam ze in de macht der Seldsjoeken, in de 13de in die der Mongolen en in 1387 werd zij door Timoer verwoest. Gedurende de Perzisch-Turkse oorlogen van de 16de, 17de en 18de eeuw werd Kars vele malen belegerd en ingenomen. In 1828 en in de Krimoorlog werd de stad door de Russen genomen, maar na de vrede van Parijs weer ontruimd. Bij de vrede van Berlijn in 1878 kwam de reeds een jaar tevoren bezette stad weer aan Rusland. Bij de Vrede van Kars tussen Turkije en de Armeense republiek van Eriwan kreeg deze een Sovjet-regering, terwijl de gebieden van Kars en Ardahan gedeeltelijk weer Turks werden.
