noemt men de strook, tot 5 mijlen ter weerszijden van het Panamakanaal, waarover de souvereiniteit feitelijk door de republiek Panama aan de V.S. is afgestaan bij het 18 Nov. 1903 tussen beide staten gesloten verdrag, waarbij aan de V.S. concessie werd verleend tot het graven van het kanaal en waarbij werd bepaald, dat de V.S. uitsluitend het toezicht over de politie, de rechtspraak, de gezondheidsdienst enz. zouden mogen uitoefenen; tevens werden met het oog op het aanleggen van verdedigingswerken tot bescherming van het kanaal, de kuststreek van de Kanaalzone en de eilanden in de Golf van Panama afgestaan. De steden Panama en Colon zouden onder souvereiniteit van de republiek Panama blijven, maar in alle aangelegenheden, die sanitaire en quarantaine-maatregelen betroffen, zouden de V.S. er het hoogste gezag uitoefenen.
De V.S. betaalden aan Panama ineens 10 millioen dollar en per jaar (met ingang van 1913) nog 1/4 millioen dollar.Op 26 Febr. 1904 werd het verdrag geratificeerd; in Juli werd de overeenkomst voor de voorlopige grensafbakening getekend, terwijl in Sept. 1914 een grensconventie tot stand kwam. Een verdrag tot verdere gebiedsafstand in Colcn aan de Kanaalzone en om Panama te verbinden in geval van oorlog automatisch de zijde van de V.S. te kiezen, werd in 1927 door de Panamese Nationale Vergadering verworpen. Een nieuwe overeenkomst, door Panama in Dec. 1936, door de V.S. in Juli 1939 geratificeerd, verschafte aan eerstgenoemde republiek verschillende voordelen, terwijl de jaarlijkse vergoeding tot 430 000 balboas werd verhoogd. In Dec. 1939 werden de Kanaalzone en het kanaal door de president van de V.S. onder de controle van de legerautoriteuen gesteld, in 1942 gevolgd door een controle van de maritieme autoriteiten over de Golf van Panama en de zeeweg naar Cristobal.
De oppervlakte van de Kanaalzone bedraagt in totaal 1478 km2 (765 km2 land), de burgerlijke bevolking (1949) 46460 inw. (onder wie 22830 Amerikanen). De Kanaalzone vormt een militair reservaat, vandaar dat het aan geen burgerlijk persoon geoorloofd is er zich te vestigen of er vaste eigendommen te verwerven. Aan het hoofd van het bestuur stond als eerste gouverneur, sedert 1 Apr. 1914, kolonel Goethals, de bouwer van het kanaal.
