(the Channel Islands of Normandische eilanden), in het Kanaal en aldaar in de baai van Normandië gelegen, vormen de laatste rest van het oude hertogdom Normandië, dat bij de verovering van Engeland in 1066 daarmede werd verenigd doch later weer voor Engeland verloren ging. De eilanden hebben echter steeds hun afzonderlijk bestuur behouden en voor hen gelden dan ook geen Britse wetten, tenzij zij daarbij uitdrukkelijk worden genoemd.
Tot de groep behoren Jersey, Guernsey (Frans: Guernesy), Alderney (Aurigny), Sark (Sercq) en een aantal kleinere eilanden, met een gezamenlijke oppervlakte van 194 km2 en ca go 000 inw. Het gebied is verdeeld in twee districten (bailiwicks): Jersey en Guernsey, ieder onder een luitenant-gouverneur en een „bailiff”. Onder het bailiwick Guernsey behoren het eiland Guernsey dat een eigen bestuur heeft en het eiland Alderney, dat met het bijbehorende eiland Sark ook weer een eigen bestuur heeft. De Anglicaanse kerk is staatskerk; de officiële taal is Frans, alhoewel er door velen Engels en een Normandisch dialect gesproken wordt. Landbouw, tuinbouw (tomaten, vroege aardappelen, druiven, bloemen enz.) en veeteelt (beroemd vee) zijn samen met visserij hoofdbestaansmiddel. De uitvoer (veeteelten tuinbouwproducten en natuursteen, vnl. graniet) richt zich vooral naar Engeland.
Mede door hun zacht klimaat hebben de eilanden veel vreemdelingenverkeer. Hoofdstad van Jersey is St Hélier; hoofdstad van Guernsey is Saint Peter Port of Saint Pierre.De Normandische eilanden bevatten veel Romeinse oudheden. Toen de Saksen zich in Engeland vestigden, werden zij de wijkplaats voor vele Britten, die in de 6de eeuw Christenen werden. Karel de Eenvoudige gaf ze in 912 tegelijk met Normandic in leen aan de Noorman Rollo en Willem VII, hertog van Normandië, verenigde ze met de Engelse kroon. Uit Frankrijk verdreven Hugenoten brachten er de Hervorming. De inwoners van deze eilanden behielden hun oude rechten („le grand coustumier”) en bleven steeds trouw aan Engeland.
Lit.: John le Patourel, Channel Islands Institutions. Past and Future, in: History, vol. 28 (1943).
