Amerikaans zeeman (Kirkbeam, Schotland, 6 Juli 1747-Parijs 18 Juni 1792), is een bekende kaperkapitein die in Nederland, kortstondig, een grote populariteit verwierf en als Pouwel Jonas in een volksliedje voortleeft. Hij voer op een slavenhaler, werd daarna koopvaardijkapitein en vestigde zich in 1773 op een geerfde plantage in Amerika.
Bij het uitbreken van de Amerikaanse vrijheidsoorlog nam hij dienst bij de marine en voerde in 1777 het eerst de „Stars and Stripes” op zee.Als kaperkapitein Paul Jones, naar een anonieme gravure ontwikkelde hij uit de 18de eeuw een grote activiteit. In de jaren 1777-1779 kruiste hij in de Engelse wateren en versloeg in Sept. 1779, ondanks zijn slecht materiaal, een Brits smaldeel bij Flamborough Head. Daarna verscheen hij met een paar prijsgemaakte schepen ter rede van Texel (Oct. 1779). Bij de Nederlandse bevolking was Jones in een oogwenk de held van de dag, hij kon zijn prijzen verkopen en te Amsterdam en te ’s-Gravenhage viel hem een luisterrijke ontvangst ten deel, welke feitelijk een semi-officieel karakter droeg en een van de verwijderde aanleidingen vormde tot de vierde Engelse oorlog.
Na een paar maanden vonden de Staten-Generaal het raadzaam de Amerikaan te gelasten het land te verlaten. Hij toonde een Franse lastbrief, hees de Franse vlag aan de scheepsmast en koos tegen het einde van het jaar weer zee. Na de vrede van Versailles (1783) trad hij in Russische dienst; hij streed in de Zwarte Zee, maar nam in 1790 ontslag, ontevreden over de inferioriteit van het hem ten dienste gestelde materiaal. Daarna hield hij verblijf in Frankrijk. John Paul Jones geldt als een van de organisatoren van de Amerikaanse oorlogsmarine.
Lit.: Tooker, J. P. J. (New York 1916); A. C. Buell, J. P.
J„ the Founder of Amer. Navy (2 dln, New York 1906); C. Seitz, P. J. (1917); R. C. Sands, The Life and Correspondence of J.
P. J. (1930); L. Lorentz, J. P. J. (1943).
