van Beieren, koningin van Frankrijk (München 1369 - Parijs 24 Sept. 1435), was een dochter van hertog Stephan III van BeierenIngolstadt en van Thadea Visconti. Haar doopnaam Elisabeth werd verfranst tot Isabel (de traditionele vorm Isabeau komt reeds tijdens haar leven voor) toen zij 17 Juli 1385 te Amiens huwde met koning Karel VI, overeenkomstig de wens van diens oom Philips de Stoute van Bourgondië.
Deze heeft hiermee, evenals met de Beierse huwelijken van zijn eigen kinderen drie maanden tevoren, o.m. een tegenwicht willen vormen tegen de verbinding Plantagenet-Luxemburg door het huwelijk van Richard II van Engeland met Anna van Bohemen (1383). Isabeau is in Frankrijk steeds als vreemdelinge beschouwd en nooit populair geworden. Verkwisting van de geldmiddelen, intriges en begunstiging van haar Duitse verwanten werden haar verweten. Ook haar levenswijze, nadat haar gemaal in 1392 krankzinnig (bij tussenpozen) was geworden, bracht haar in opspraak en gaf aanleiding tot twijfel aan de legitimiteit van sommige harer kinderen (zij bracht er 12 ter wereld tussen 1386 en 1407), inzonderheid aan die van de latere Karel VII (geb. 1403). Nadat zij in politiek opzicht sterk onder invloed had gestaan van Philips de Stoute, verbond zij zich na diens dood (1404) nauw met haar losbandige vriend en zwager Lodewijk van Orleans, die algemeen als haar minnaar werd beschouwd. Na diens vermoording in 1407 volgde zij in de twisten tussen Armagnacs en Bourguignons geen vaste koers, maar ten slotte geraakte zij in het vaarwater van Jan zonder Vrees van Bourgondië, die haar in 1418 als regentes van het koninkrijk aan het hoofd plaatste van een door hem te Troyes ingerichte regering.
Op 21 Mei 1420 sloten Isabeau en Philips de Goede van Bourgondië als gevolmachtigden van Karel VI het verdrag van Troyes met Hendrik V van Engeland, waarbij deze (die 2 Juni haar dochter Katharina huwde) als regent en erfgenaam van Frankrijk werd erkend en de dauphin Karel (VII), haar eigen zoon, werd onterfd. Na deze daad, die haar in Frankrijk het meest berucht heeft gemaakt, trad zij niet meer op de voorgrond.DR A. G. JONGKEES
Lit.: M. Thibault, Isabeau de Bavière, reine de France: la jeunesse, 1370-1405 (Paris 1903); P. Champion en P. de Thoisy, Bourgogne, France-Angleterre au traité de Troyes (Paris 1943: Weinig geslaagde poging tot rehabilitatie van Isabeau, al mag worden erkend, dat zij in Frankrijk door tijdgenoot en nageslacht niet steeds billijk is beoordeeld).
