geleerd Duits geestelijke (Mainz 776 of 784-Winkel, Rheingau, 4 Febr. 856), leerling van Alcuinus, was van 817-842 abt van het klooster te Fulda, dat hij (naast Sankt-Gallen en Reichenau) tot een der geestelijke centra van zijn tijd wist te maken. In 847 werd hij aartsbisschop van Mainz.
Hrabanus Maurus schreef in het Latijn o.a. een aantal paedagogische en theologische geschriften. Voor de Duitse literatuur is hij vooral van belang door de Tatianus-vertaling, die in het klooster Fulda onder zijn leiding tot stand kwam (tussen 820 en 830); het is de eerste Duitse „harmonia evangelica” (evangeliënharmonie). Volgens G. Baesecke zou het Öudsaksisch epos Heliand, dat op de Tatianus-vertaling berust, in Hrabanus Maurus’ omgeving en in Fulda ontstaan zijn (Niederdeutsche Mitteilungen IV, 1948). Vgl. verder G. Baesecke, Die Karlische Renaissance (D.
Viertelj. Sehr. 23, 1949).Bibl.: zijn werken zijn uitgeg. in J. P. Migne’s Patrologia latina dl 107-112; Pädagogische Schriften, deutsch v. Freudinger (1884); De clericorum institutionibus, ed. A. Knöpfler (1900).
Lit.: D. Türnau, Rabanus M., der Praeceptor Germaniae (1900); J. B. Hablitzel, H. R., diss. München (1906); P.
Lehmann, in: Sitz-Ber. Bayer-Akad. 1927; W. Middel, H. R., diss. Berlin (1943).
