in het Württembergse Zwarte Woud, heden een ruïne-complex in een schilderachtig landschap, is bekend door het voormalige Benedictijnenklooster, dat onder abt Wilhelm (1068-98) een hoge vlucht nam; onder invloed van Cluny* ontwikkelde zich aldaar een bijzonder type der Romaanse bouwkunst, de zgn. „Hirsauer Bauschule”, die zich tussen 1080 en 1150 in Duitsland verbreidde.
Het klooster Hirsau (monasterium Hirsaugiensis), gesticht ca 830, werd in 1534 gesaeculariseerd en in 1692 door de Fransen in as gelegd. De geschiedenis is beschreven in Trithemius’ Chronicon Hirsaugiense (Bazel 1559, St Gallen 1690) en in de Codex Hirsaugiensis (uitgeg. 1844, herdr. 1923).
Lit.: A. Mettler, Kloster Hirsau (1928); K. Greiner, H.’s Gesch. durch d. 11. Jahrh. (1929); M. Eimer, Über die sogenannte Hirsauer Bauschule (1937) (Bl. f. Württ.
Kirchengesch. N. F., Jg 41); W. Weisbach, Religiöse Reform u. mittelalt. Kunst (Einsiedeln 1945); B. Hoffmann, H. und die H.-Bauschule, diss. München (1950).
