Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

HESYCHASTEN

betekenis & definitie

(Grieks; rustenden, Quietisten), aanhangers van een mystisch-quietistische richting (van de 11de - 14de eeuw), vooral onder de monniken van het klooster op de berg Athos*. Zij zagen in het ongeschapen licht, dat op de berg Thabor aan Jezus scheen, een duurzame goddelijke werkingswijze en beweerden dat licht te kunnen zien wanneer zij met gebogen hoofd, in volmaakte rust blijvend, naar de plaats van de navel staarden (vandaar Omphalopsychoi = navelzielen).

Palamas (ca 1333) was een der voornaamste verdedigers dezer theorie (Palamieten), die echter in verschillende punten bestreden werd door andere monniken, o.a. door Barlaam. Kort vóór W.O. I, in 1913, herleefde het oude hesychasme, doch werd heftig bestreden en door de H. Synode van Rusland verboden; meer dan 1000 Russische monniken moesten de Athos verlaten.DR v. MOREL O. CAP

Lit.: F. J. Stein, Studiën über die H. (Wien 1874); N. v. Arseniew, Ostkirche u. Mystik (1925).

< >