(Lat. v.: Seuse), Zwitsers mysticus en dichterlijk prozaïst (Konstanz 21 Mrt I295?-Ulm 25 Jan. 1366), was van adellijke afkomst. Hij werd reeds op zeer jeugdige leeftijd Dominicaan en studeerde na 1324 te Keulen bij Meester Eckehard.
De weerklank van het proces om diens orthodoxie kort daarop verneemt men uit Suso’s misschien onvolledig overgeleverd Büchlein der Wahrheit. Meer dan zulk speculatief werk lag hem verfijnde zielzorg in het kader der Dominicaanse supervisie over de toentertijd zo talrijke congregaties van vrome vrouwen. In dit milieu verwierf hij allengs in het gehele gebied van de Bovenrijn groot gezag. Zijn Büchlein der ewigen Weisheit (d.i. een symbolische personificatie Gods) dient zulk pastoraal werk met een geheel eigen verbinding der speculatieve richting met de bruidsmystiek van Bern. v. Clairvaux en leidt tot innige omgang met de lijdende Christus, mediterend over een goede dood e.d.De scholastieke betoogtrant wordt in beeldrijk, bewogen, muzikaal proza dialogisch verlevendigd; naast bespiegeling en getuigenis speelt dichterlijke fantasie een voorname rol. Zo suggestief was dit, dat het werkje buitengewoon populair werd, ook buiten het Duitse taalgebied, en het beslissend voorbeeld voor de Imitatio. Dezelfde stijlkwaliteiten bezit zijn niet geheel authentieke, maar afgezien van wat stereotiepe, legendaire invoegsels betrouwbare Autobiografie, waarin schitterende passages als prozagedichten ontroeren. Zij stileert naar de schema’s van het Ridderleven zijn zeer persoonlijk, indringend verhaalde rijping tot „Gelassenheit”, d.i. innerlijke vrijheid in Godsvertrouwen.
Na 1335 trok Suso predikend tot in de Nederlanden, leed in later jaren onder de politieke conflicten en persoonlijke, zedelijke verdachtmaking, om ten slotte, half verbannen, gedurende zijn laatste levensjaren te Ulm als lid van het convent werkzaam te zijn. Zaligverklaring in 1831.
DR J. M. M. ALER
Bibl.: Behalve de vermelde tractaten en de Vita („Das Leben des Dieners der ewigen Weisheit”, voor een groot deel berustend op aantek. v. z. „geestelijke dochter” Elsbeth Stagel, gest. 1360) bevat Das Exmplar (een verzamelwerk) enige brieven. Naast andere brieven en enkele preken zijn er nog een Lat. versie v. h. „Büchl. d. ew. Wsht” Horologium Sapientiae (1334), bedoeld voor meer intellectuele lezers. Voornaamste MS nog uit laatste decennia v. d. 14de eeuw; 1ste dr. der dte geschr. 1482. — Grit. ed. d. dte geschr. d. K. Bihlmeyer, 1907; nhd. uitg. d. F. H. Denifle, 1880 (uitst. comm.), d. A. Gabele, 1924 in het seriewerk „Der Dom”. Hor. Sap. gaf K. Richtstatter in 1929 uit, een crit. uitg. in voorben
Lit.: G. Gröber,S. (1941,fundamenteel);W.Muschg,D.dte Myst. i. d. Schweiz (1935); J. A. Bizet, S. et le déclin. de la Scolastique (I, Paris 1946) m. bibl. Over S.’s invloed in Frankrijk: H. Brémond, Hist. d. sent .rel. en Fr., VI et VIII; Urs. Weymann, S.’s Myst. u. ihre Wirk. a. d. bild. Kunst (1938).
