Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

Hans Axel von FERSEN

betekenis & definitie

Zweedsch Rijksmaarschalk (4 Sept. 1755 - Stockholm 20 Juni 1810), stamde uit een Zweeds-Estnisch geslacht. Hij werd in 1780 benoemd tot kolonel van het regiment „Royal-Deux-Ponts” te Parijs, nam, naar aanleiding van geruchten betreffende zijn verhouding tot de koningin, Marie Antoinette, dienst in het Franse expeditieleger, dat de Amerikanen bijstand verleende in hun vrijheidsoorlog.

Als adjudant van de generaal De Rochambeau, de commandant, verbleef hij tot 1783 in Amerika. Na zijn terugkeer ondernam hij 1783-1784 met de koning, Gustaaf III, een reis door Europa, en streed in 1788 in Finland tegen de Russen. In 1789 kreeg hij tot taak naast De Staël, de Fransgezinde koning in te lichten over de ontwikkelingsgang van de staatkundige gebeurtenissen in Parijs. Hij organiseerde de vlucht van de koninklijke familie in 1791, nam, nadien, de wijk naar de Zuidelijke Nederlanden, vertegenwoordigde Zweden in 1797 op het congres te Rastatt en werd in 1801 benoemd tot Rijksmaarschalk. Zijn ijveren, na de afzetting in 1809 van Gustaaf IV, voor de opvolging van diens zoon, verminderde zijn aanzien en men beschuldigde hem, zijn zuster, gravin Piper, en enkele anderen ten onrechte van vergiftiging, toen de kroonprins, de aangenomen zoon van Karel XIII, in 1810 plotseling overleed (z Zweden; geschiedenis). Tijdens de begrafenis van de kroonprins te Stockholm werd hij door de omstanders gedood.DR W. VAN EEDEN

Lit.: G. Lenôtre, Le drame de Varennes (1911); H. A. von Fersen’s Dagbok, uitgeg. door Alma Söderhjelm, 1-3 (1925-1928); Alma Söderhjelm, F. och Marie Antoinette (1930, Fr. vert.: Fersen et Marie Antoinette (1930) ; Ch. Kunstler, Fersen et son secret (1947).

< >