(Göttingen 16 Nov. 1803 - 4 Mei 1875), is de grondlegger van de historisch-critische methode in de Semietische filologie. Hij werd in 1831 benoemd tot hoogleraar te Göttingen.
Toen hij in 1837 als een van de zeven Göttingse hoogleraren, die tegen de opheffing van de grondwet in Hannover protesteerden, uit zijn betrekking ontzet werd, deed hij een wetenschappelijke reis naar Engeland. In 1838 ging hij als hoogleraar naar Tübingen, maar in 1848 keerde hij naar Göttingen terug, waar zijn merkwaardige boek Ueber meinen Weggang von der Universität Tübingen, mit anderen Zeitbetrachtungen (1848) in het licht verscheen. In 1862 nam hij ijverig deel aan de kerkelijke twisten in Hannover en werd als lid van de voorlopige synode in 1863 medewerker van de Hannoverse kerkwet. Hij werkte mede tot de stichting van de Deutscher Protestantenverein. Met kracht verzette hij zich in 1866 tegen de inlijving van Hannover bij Pruisen. Politieke moeilijkheden leidden tot zijn ontslag als hoogleraar. Zeer vijandig stond hij tegenover Bismarck; zijn wijze van polemiseren tegen hem bezorgde hem zelfs gevangenisstraf. Het was niet alleen een locaal Hannovers patriotisme, dat hem tegenover Bismarck bracht; de scherpe scheiding, door Bismarck tussen Christendom en staatkundig leven gemaakt, aanvaardde hij niet. De resultaten van zijn exegetische onderzoekingen en zijn gehele opvatting van de Bijbelse religie heeft hij neergelegd in Die Lehre der Bibel von Gott oder Theologie des Alten und Neuen Bundes (4 dln, 1870-1871). Ook over het ontstaan, de inhoud en de waarde van de Sibyllijnen en over het vierde boek Ezra heeft hij afzonderlijke verhandelingen geschreven.Bibi.: Ausführliches Lehrbuch der hebräischen Sprache (1827); Das Hohelied und der Prediger Salomos (1826); Die drei ersten Evangelien und die Apostelgeschichte (1828); Die Sendschreiben des Apostels Paulus (1857); Grammatica critica linguae arabicae (1831-1833); De metris carminum arabicorum (1825).
Lit.: J. Wellhausen, H. Ewald (in der Festschr. zur Feier des 150-jähr. Bestehens der Kgl. Ges. der Wiss. zu Göttingen, phil. hist. Kl., 1901).
