Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

Gabriello CHIABRERA

betekenis & definitie

Italiaans barok dichter (Savona 18 Juni 1552-14 Oct. 1638), stond jong een tijd in dienst van kardinaal Cornaro te Rome, moest echter wegens deelneming aan een duel de wijk nemen naar zijn geboorteplaats en leefde daar vrijwel onafgebroken, geëerd door vorsten en door zijn medeburgers, het type van de hof- en beroepsdichter. Terwijl zijn grotere poëtische werken daardoor een gelegenheidskarakter dragen (het bekendst: zijn voor het huwelijk van Maria de’ Medici met Hendrik IV van Frankrijk geschreven Rapimento di Cèfalo, met muziek van Caccini opgevoerd, 1600), neemt hij een aparte plaats in, doordien hij in een tijd van overgemaniëreerdheid op zeer gelukkige wijze, naar Ronsard’s voorbeeld, vergeten poëtische materies en vormen, met name de Pindarische ode, daarnaast de lichtere Anakreontische ode — zijn sterkste zijde — en de Horatiaanse alkaica en asklepiadea deed herleven, en zich daarbij onderscheidde door ernstige en nobele toon.

Zijn oden en liederen (canzonette, scherzï), van buitengewone fijnheid en echt voor muziek geschreven, zijn het meest originele en belangrijke deel van zijn werk. Voorts moeten zijn 30 satirische Sermoni worden genoemd.MR H. VAN DEN BERGH

Bibl.: Opere (verzam. doch onvoll. werken), uitgeg. in 5 dln (i73i-’57); Liriche, afzonderlijk m. inl. en not. door F. L. Mannucci (Torino 1926); bloemlezing uit geheel werk: Poesie liriche, sermoni e poemetti, door F. L.

Polidori (Firenze 1865); O. Varaldi, Bibliogr. d. opere a stampa di G. Ch., in Giom. ligustico XIII-XIV (1886-’88) en in Atti e Mem. d. Soc. stor. savonese, II (1890).

Lit.: F. Neri, II Ch. e la Plèiade francese (Torino 1920); F. L. Mannucci, La lirica di G.

Ch., storia e caratteri (Napoli 1925).

< >