was de Spaanse conquistador, belast met de leiding van de expeditie, welke in 1540 uit Mexico noordwaarts vertrok om de Zeven Steden van Cibola te vinden, waarover Cabeza de Vaca had bericht. Van Compostela, aan de Pacifische kust, vertrok Coronado in Febr. met 300 bereden lansiers en 700 blanke en Indiaanse infanteristen.
Hij verliet Culiacan op 23 Febr., trok door Sonora, door wat thans Z.O. Arizona is, naar Nieuw-Mexico, waar toen voor het eerst blanken de Gran Canyon aanschouwden. Op 7 Juli 1540 traden de Spanjaarden de pueblo’s van de Zuni binnen. Een afdeling onder Don Hernando de Alvarado ging oostwaarts naar wat thans de Canadian River heet, die hij volgde tot de rand van de Grote Vlakte.
Hier zagen zijn mannen grote kudden van de „gebochelde ossen”, waarover Cabeza de Vaca had gesproken: de Amerikaanse bizon. De gehele expeditie overwinterde bij de Tiguex Indianen, vermoedelijk op een plaats, gelegen dicht bij het huidige Bemanillo, N.M.De inboorlingen, verlangend van hun wrede gasten bevrijd te worden, vertelden Coronado van de verre stad Quivira, gevuld met goud en juwelen, gaven hem een gevangene mee, door de Spanjaarden „de Turk” genoemd, om hun als gids te dienen. Deze Indiaan leidde hen naar (vermoedelijk) het westelijke deel van Oklahoma. Hier, na lange, uitputtende marsen in het waterarme gebied, erkende de „Turk”, gefolterd door de Spanjaarden, dat hij de expeditie ten ondergang had willen leiden, waarop Coronado met 36 soldaten, de „Turk” en een nieuwe Indiaanse gids noordwaarts trok naar Quivira. Hij zal bij het huidige Dodge City de Arkansas hebben overgestoken, vond ten slotte de fabelstad op de oevers van de Kansas: een armzalige Indiaanse nederzetting waar geen buit te behalen was.
De „Turk” werd op Coronado’s bevel geworgd, de bevelhebber keerde terug, bereikte de hoofdgroep weer in Aug. en kwam in Mexico terug in 1542.
Coronado’s expeditie en die van De Soto zijn de krachtigste en verst uitgestrekte exploraties geweest die de Spanjaarden in het binnenland van Noord-Amerika hebben uitgevoerd. Beide zijn typisch voor opzet en uitvoering van een conquista, tonen het vermogen van de Spanjaarden tot ver dóórdringende tochten in het continent (andere Europese volken bleven ten deze in de Nieuwe Wereld ten zeerste bij de Spanjaarden ten achter). Te zamen overspanden Coronado en De Soto het continent van Georgië tot de Golf van Californië, noordwaarts reikend tot Ohio en tot in Kansas. De tochten vonden ongeveer tegelijk plaats; op zijn westelijkste punt was De Soto niet ver van Coronado verwijderd.
Het schijnt dat Coronado bij geruchte vernomen had over De Soto’s conquista en hem per brief heeft getracht te bereiken, wat niet gelukte. Terwijl De Soto vrijwel geheel bleef in het beboste gebied van het Oosten en niet verder dan de rand van de Grote Vlakte (The Great Plains) is gekomen, was Coronado de eerste blanke die tot in het hart van het gebied van de prairies en steppen dóórdrong,
PROF. DR A. N. J.
DEN HOLLANDER
Lit.: G. P. Winship, The Coronado Expedition, 1540-1542, I4th Annual Report of the Bur. of Am. Ethnol., 1892-1893.
Prt I, pp. 329-637 (Washington 1896); F. W. Hodge (ed.) Spanish Explorers in the Southern United States, 1528-1543 (1907); H. E.
Bolton, Spanish Exploration in the Southwest (N.Y. 1916); H. Davenport and J. K. Wells, The First Europeans in Texas, The Southwestern Histor.
Quarterly, vol. XXII, nos 2 and 3, (kaart op p.258); David Donoghue,The Route of the Coronado Expedition in Texas, The Southwestern Historical Quarterly, Vol. XXXII, no. 3, pp. 181 ff.; A. Grove Day, G.’squest: the discovery of the south-westem States (Cambr.
Un. Pr. 1941, m. kaarten).
