gewoonlijk Guardi genaamd, beroemd Venetiaans schilder van stadsgezichten (Venetië 5 Oct. 1712 - 1 Jan. 1793), was evenals zijn vader Domenico en zijn beide broers Gianantonio (1698-1760) en Niccolö (1715-1786) schilder. Zijn eigen zoon Giacomo (1765-1835) werd later zijn navolger, terwijl zijn zuster Cecilia in 1719 met Tiepolo huwde.
De kunst van laatstgenoemde, evenals die van de beide Ricci’s en van Magnasco hebben niet nagelaten de jonge Guardi te beïnvloeden. Zijn eerst gedateerde werk, de orgelvleugels van de kerk Arcangelo Raffaele te Venetië, is van 1747 en wordt te Sarasota (in Florida) bewaard. Belangrijker zijn de tussen 1750 en 1753 ontstane schilderingen op de balustrade van het orgel, waarop de geschiedenis van Tobias afgebeeld is (nog ter plaatse aanwezig). Hier leert men reeds de individuele penseelbehandeling van de meester ten volle kennen. Zijn geheel eigen techniek vertoont merkwaardigerwijze verwantschap met het Impressionnisme der 19de eeuw, in zoverre dat in beide gevallen de visie van de kleur aloverheersend is. Guardi past deze persoonlijke opvatting eveneens toe op het Venetiaanse stadsgezicht, een genre, door Antonio Canaletto, Michele Marieschi en anderen in de mode gebracht.
Bewondert men bij Canaletto de exact weergegeven architectuur van de lagunenstad, Guardi is het allereerst om het picturaal effect te doen. Hij is bewogener dan zijn voorgangers. Alles sprankelt in zijn werk. Het vibrerende licht wekt alles tot leven. De stad, die als het ware op het water drijft en opgaat in licht en lucht, is vóór Bonington en Corot nooit schoner uitgebeeld. Men kent van hem behalve Vedute ook enkele schilderingen van historische gebeurtenissen, voorts talrijke schilderachtige vrije invallen (zgn.
Capricci), zeestormen e.d. De talloze oude en nieuwere navolgingen van de meester, die bijkans alle onder zijn eigen naam plegen te gaan, hebben hem veel afbreuk gedaan. Het critisch onderzoek is nog niet afgesloten. In de musea te Berlijn, München, Parijs, Venetië en Wenen zijn o.m. de authentieke werken van de meester te vinden. De mooiste Guardi in Nederland bevindt zich in de verzameling F. Lugt te ’s-Gravenhage.Lit.: G. Fiocco, Fr. G. (Firenze 1923); M. Tinti, Fr. G. (Parigi 1930); R. Pallucchini, I disegni del G. al museo Correr di Venezia (Venezia 1943); M.
Goering, Fr. G. (Vienna 1944).
