Grieks-orthodox patriarch van Jeruzalem (Arachovo 31 Mei 1641 - Constantinopel 7 Febr. 1707), werd reeds op 28-jarige leeftijd patriarch van Jeruzalem; hij is een der markantste bisschoppen der Griekse Kerk en haar stevigste polemist tegen de Latijnen, dit zijn zowel de Rooms-Katholieken als de Protestanten. Zijn levensdroom, alle orthodoxe Kerken onder de jurisdictie der Griekse Kerk te brengen en ze zo tegen de invloed der Latijnen te vrijwaren, mislukte, vooral ten gevolge van de houding der Russische Kerk onder Peter de Grote.
Hij spaarde geen moeite om de Minderbroeders uit de Heilige Plaatsen te verdrijven, doch slaagde hierin evenmin. In 1672 hield hij een synode te Jeruzalem, waaraan 71 priesters en bisschoppen deelnamen. De acten dezer synode, opgesteld door Dositheus, verschenen onder de titel Schild der Orthodoxie, ’Aσπἱς τῆς ’Oϱθωδοξίας. De protestanten beriepen zich op de Confessio van de patriarch van Constantinopel, Cyrillus Lukaris, om de transsubstantiatie te verwerpen. Dositheus beweert in Schild der Orthodoxie dat deze Confessio onecht is en dat Cyrillus Lukaris nooit iets leerde dat gunstig is voor de leerstellige nieuwigheden der Hervormers. De Confessio Dosithei is een irenische uiteenzetting van de dogmatische leer der Orthodoxe Kerk; zij is niet vrij van invloeden der Katholieke theologie. Het hoofdwerk van Dositheus, Geschiedenis van de patriarchen van Jeruzalem ‘ Iστοϱἱα πεϱἱ τῶν ’εν ‘Iεϱοσολὐμοις πατϱιαϱχευσἀντων (Boekarest 1715) is een reusachtig smaadschrift tegen het pausdom. Dositheus schreef nog andere werken en deed werken van vroegere orthodoxe theologen uitgeven. De volledige lijst er van en de verschillende uitgaven vindt men in de hieronder vermelde studie.DR V. MOREL O.CAP.
Lit.: A. Palmieri, art. Dosithée in Dict. de théologie cathol. t. IV, kol. 1788-1800 (Paris 1911).
