Na de vernietiging van de hoofdstad van het Rijk van Mataram (1007) spatte het grote rijk in verschillende delen uiteen. De koning Dharmmawangça werd gedood; Airlangga, gehuwd met ’s konings dochter, en zoon van het Balische vorstenpaar, nam de wijk naar de dichte bossen.
In Lolo in het geheim tot koning aangewezen, werd Airlangga eerst in 1019 gekroond. Dit hield verband met de voor Java gelukkige afloop van de strijd tussen de koningen van Çriwijaya en Cola — een rijk aan de kust van Coromandel — waarbij de eerste een deel van zijn dubbelmonarchie verloor (Kataha op het schiereiland Malakka) en Cola’s leger de rijkshoofdstad Çrijaya innam (1017/18). De spanning tussen beide rijken had vorst Çrijaya reeds in 1006/7 verhinderd aan de strijd op Java deel te nemen. Airlangga, wiens rijk zich uitstrekte langs de kust van Soerabaja oostwaarts tot Pasoeroean, was weldra in een heftige strijd om de hegemonie gewikkeld. Ten laatste lukte het hem na acht jaren harde strijd met hulp van ontelbare legers het rijk van de laatste tegenstander, Wengker, in de vlakte van Madioen residerende, te onderwerpen (1035). Airlangga regeerde met wijs beleid; hij verbeterde de loop van de Brantas, zeer ten gerieve van de handel te water en ten voordele van scheepvaart en uitvoer. Ook aan de landbouw kwam deze verbetering ten goede. In 1042 ging Airlangga tot de geestelijke stand over, na zijn twee zonen de regering te hebben overgedragen en het moeizaam opgebouwde rijk onder hen te hebben verdeeld. De twee nieuwe staten werden Djanggala en Kadiri genoemd. Ofschoon Djanggala het voornaamste deel van Airlangga’s rijk omvatte, verzonk het spoedig in het niet. Ken Angrok, de vorst van Toemapel, had zich van grote delen van Djanggala weten meester te maken en wist in 1222 ook nog Kadiri te veroveren. De vorst van Toemapel liet bekend maken dat geheel Java weer verenigd was. Slechts een drietal oorkonden herinneren nog aan het oude rijkje.
