Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

DIFFUSIE

betekenis & definitie

noemt men het verschijnsel, dat met elkander in aanraking gebrachte, ongelijksoortige gasvormige, vloeibare of opgeloste stoffen zich met elkander vanzelf mengen, totdat een massa van homogene samenstelling is ontstaan.

Vult men twee ruimten met verschillende gassen, bijv. met koolzuur en waterstof en brengt men ze daarna met elkander in verbinding, dan zullen die gassen zich gelijkmatig vermengen; hoewel het koolzuur 22 maal zo zwaar is als de waterstof, zal dit toch ook geschieden, indien men de zwaarste gassoort beneden en de lichtste boven plaatst. De diffusie is een vanzelf verlopend natuurproces, dat zijn oorzaak in de warmtebeweging van de moleculen heeft. Het verschijnsel is van groot belang in de huishouding van de natuur, omdat daardoor op plaatsen, waar de lucht een verandering in samenstelling ondergaat, door de diffusie in de omgevende lucht weer een homogene samenstelling optreedt.

Diffusie treedt eveneens in bij boven elkander geplaatste vloeistoffen, zoals water en een zout-oplossing. Zij heeft bij elkaar vrij rakende oplossingen plaats van hogere naar kleinere concentratie, met een snelheid, die evenredig is aan het concentratie-verschil per lengte-eenheid (Wet van Fick). Ook heeft diffusie plaats, als de stoffen door een poreuze wand gescheiden zijn; dan is de snelheid bij gassen omgekeerd evenredig met de vierkantswortel van hun soortelijke gewichten. Bij de diffusie door membranen (halfdoordringbare of semipermeabele wanden zie osmose) hangen de verschijnselen sterk af van de aard der membranen en van de in het spel zijnde stoffen. Van het verschil in diffusie-snelheid van in een oplossing aanwezige stoffen door zulke scheidingswanden maakt men gebruik om bepaalde stoffen van de andere af te zonderen (uitlogen van de suikerbieten) zie ook thermodiffusie.

< >