Frans schrijver en moralist (Parijs 1859 -13 Mrt 1940), was docent aan verschillende lycea en journalist. In 1891 schreef hij, in antwoord op Les Idées morales du Temps présent van Edouard Rod, een serie artikelen, verenigd tot het terecht beroemd geworden Le Devoir présent, waarin hij zich kant tegen het materialisme, het pessimisme en het nihilisme van de voorafgaande generatie, en waarin hij trachtte enige positieve waarden voor het leven te vinden;een brochure welke in hoge mate heeft bijgedragen tot de kentering van de ideeën in Frankrijk omstreeks de jaren 1890.
Om ook practisch mede te werken aan een moreel réveil stichtte hij 11 Jan. 1892 de Union pour l’Action morale met enkele geestverwanten, zoals de filosoof Lagneau, de geschiedschrijver G. Monod, de kunsthistoricus A. Michel, de kapitein Lyautey. De Dreyfus-affaire veroorzaakte een scheuring: een groep onder leiding van Vaugeois en Pujo stichtte de Action Française; Desjardins en zijn engere geestverwanten vormden de Union pour la Vérité, welke door haar besprekingen in de Rue Visconti te Parijs, haar maandelijks Bulletin en de bijeenkomsten in de oude abdij van Pontigny een sterk geestelijk centrum vormde, waarin alle geestelijke problemen, zowel literaire, sociale, religieuze en aesthetische, zo objectief mogelijk werden besproken en bestudeerd. Na Wereldoorlog II, die uit de aard der zaak aan alle werk van de Union een abrupt einde maakte, heeft men de Entretiens de Pontigny trachten te doen herleven door het organiseren van lezingen in het Centre intellectuel de Royaumont.De invloed van Desjardins en zijn Union pour la Vérité is zeer groot geweest in de wereld van het onderwijs en de kring van geestelijke werkers in laboratoria en bibliotheken, maar ook op tal van schrijvers uit de groep van de Nouvelle Revue Française, zoals Alain, Roger Martin du Gard, Jean Prévost, Jean Schlumberger, Pierre Hamp e.a.
DR R. WIARDA
Lit.: J. Dietz, P. D. in de Cahiers de la quinzaine XIX (1928);Idem, P. D. (Paris 1930);de serie Bulletins en enkele speciale uitgaven van de Union; Alfred Loisy, Mémoires.
