Duits rechtsgeleerde (Mainz 3 Mrt 1829 - Berlijn 22 Nov. 1907), heeft zich bewogen zowel op het gebied van het Romeinse als van het moderne recht. Hij werd in 1851 privaatdocent in Heidelberg, in 1854 buitengewoon hoogleraar in Zürich, in 1855 aldaar gewoon hoogleraar, in 1862 in Halle en in 1873 in Berlijn.
Meer dan de dogmaticus Windscheid was de veelzijdige geest van Dernburg op het rechtsleven en de practijk gericht. Zijn standaardwerk over het Pruisische privaatrecht gaf leiding aan de rechtspraak.Bibl.: Das Pfandrecht nach den Grundsätzen des heutigen römischen Rechts (2 dln, 1860-1864); Die Phantasie im Rechte (1894);Die Institutionen des Gaius, Ein Collegienheft a. d. J. 163 n. Chr. (1869); Pandekten (3 dln, 1884-’87, 7de dr., 1902-1903; 8ste dr., bewerkt door P. Sokolowski onder de titel System des röm. Rechts, 1911-1912); Bürgerliches Recht des deutschen Reichs und Preuszens (6 dln, 1905-1910).
Lit.: Th. Kipp, H. D. (1908); Emil Seckel, H. D. Gedächtnisrede (1908); Hugo Sinzheimer, Jüdische Klassiker d. deutschen Rechtswiss. (1938), blz. 93-105.