(ouder: Derdriu), heldin van de tragische geschiedenis van de zonen van Uisnech (ouder: Uisliu), een van de schoonste sagen van de Ierse Ulster-cyclus. Ofschoon bij haar geboorte voorspeld was, dat vele helden door haar toedoen zouden vallen, liet de oude koning van Ulster, Conchobar, haar in afzondering opvoeden met de bedoeling haar later tot vrouw te nemen.
Vóór het huwelijk echter dwingt zij Naisi (ouder: Nóisiu) en zijn broeders haar te ontvoeren, eerst naar verschillende provincies van Ierland, vervolgens naar Schotland. Als dezen zich later door toezeggingen en waarborgen laten bewegen om terug te keren, worden zij verraderlijk vermoord. Deirdre valt in handen van de koning, treurt een jaar lang om Naisi en wordt ten slotte door Conchobar’s hardvochtige spot tot zelfmoord gebracht. De sage is ons bekend uit tal van versies, waarvan de oudste tot de 8ste - 9de eeuw teruggaan, en de jongste in onze dagen uit de mond van vertellers zijn opgetekend.
In de vorm van verhalen en balladen heeft deze stof zich ook over de Schotse Hooglanden en eilanden verbreid (z Iers-Gaelische taal en letterkunde; Schots-Gaelische taal en letterkunde).Lit.: Over de sage in het algemeen: R. Thurneysen, Die irische Helden- und Königsage, I—II (Halle 1921), blz. 322 vlgg. Daar ook bibliografie van uitgaven en vertalingen. Moderne, zeer vrije bewerkingen van deze stof zijn het drama Deirdre van de Anglo-Ierse dichter W.
B. Yeats (1907) en D. en de zonen van Usnach door A. Roland Holst (Arnhem 1920). MacPherson’s maakwerk Darthula heeft met de oude sage weinig meer dan enige verhaspelde eigennamen gemeen.
