omvat de heelkundige behandeling van afwijkingen aan de dunne en de dikke darm. Deze afwijkingen kunnen zijn: aangeboren of verworven.
De verworvene zijn: ontsteking, gezwel of verwonding, terwijl verder de darmafsluiting (ileus) zeer belangrijk is.Aangeboren zijn hoofdzakelijk de afsluitingen aan het eind van de darm (atresia ani), waarbij de ontlasting het lichaam niet kan verlaten en waarbij zeer kort na de geboorte operatief moet worden ingegrepen om de passagestoornis op te heffen.
Bij de ontstekingen staat de blindedarmontsteking op de voorgrond. Het is eigenlijk de ontsteking van het wormvormig aanhangsel van de blindedarm. De appendicitis is één van de belangrijkste buikaandoeningen. In 1888 werd de vroege operatie, binnen de 2 x 24 uur na het begin van de aanval, door de Amerikaanse chirurg Mc Burney aanbevolen en ook thans geniet deze behandelingsmethode nog de voorkeur.
Hierbij wordt de ontstoken appendix verwijderd vóór het tot overgrijpen van de ontsteking op de omgeving (infiltraatvorming) is gekomen, waardoor het sterftecijfer belangrijk is gedaald. Andere ontstekingen zijn de buiktyphus, waarbij het tot doorbraak van een dunne-darm-zweer kan komen en de ontsteking van de dikke darm (colitis ulcerosa), die eveneens tot darmperforatie aanleiding kan geven. Ook hier dient dan zeer snel ingegrepen te worden, waarbij de zweer overhecht wordt, omdat de in de vrije buikholte uittredende darminhoud buikvliesontsteking (peritonitis) tot gevolg heeft.
Gezwellen komen weinig voor aan de dunne darm, doch dikwijls aan de dikke darm. Zij geven aanleiding tot passagestoornis (ileus) en moeten verwijderd worden, waarbij een deel van de darm wegvalt en de aangrenzende delen weer met elkaar verbonden worden. Een dergelijk ingrijpen heet resectie (van het Latijnse woord resectio).
Verwonding van de darm komt voor bij van buiten af indringende traumata, zoals messteek of schotverwonding, waarbij vaak meer dan een darmlis is getroffen of bij het zgn. stompe buiktrauma, waarbij een stomp voorwerp met grote kracht de buikwand indrukt en de darm kwetst zonder dat de buikwand beschadigd is. Hierbij kan ook een darmperforatie ontstaan, die snel geopereerd moet worden. Bij de mes- en schotwonden kunnen, behalve de darm, ook andere buikorganen zoals lever of milt getroffen zijn, hetgeen ernstige bloedingen kan veroorzaken.
…(tekst ontbreekt)
…(tekst ontbreekt) vormd, die met de ontlasting worden uitgescheiden. De cysten missen het vermogen tot beweging, voeding en vermenigvuldiging, maar zij kunnen, in tegenstelling tot de vegetatieve vormen, buiten het lichaam wekenlang leven en zij zijn het, die, wanneer zij met het voedsel worden opgenomen, tot nieuwe besmettingen aanleiding geven.
Van de overige vier soorten darmflagellaten is niet bekend, dat zij ziekte veroorzaken. T. hominis vormt geen cysten, de drie andere soorten wel en bij de overbrenging spelen deze dezelfde rol als bij Lamblia. De vegetatieve vormen van Trichomonas kunnen vrij lang buiten het lichaam leven en de infectie overbrengen.
PROF. DR S. L. BRUG +
Lit.: N. H. Swellengrebel en J. E.
W. Ihle, De dierlijke parasieten van den mensch, 4de dr., blz. 27, 35 (Amsterdam 1942).
