is een toestel dat in de techniek gebruikt wordt voor het verwijderen van stof uit gassen of van gesuspendeerde deeltjes uit vloeistoffen. Daar de werking berust op het geven van een roterende beweging aan het gas, resp. de vloeistof, heeft men het toestel genoemd naar de in de natuur voorkomende wervelstorm of cycloon.
Het met stof bezwangerde gas treedt tangentiaal de cycloon binnen. Deze bestaat uit een cylindervormig vat en het gas, gedwongen de wand te volgen, krijgt een roterende beweging. Ten gevolge daarvan ontstaat een centrifugale kracht, die de stofdeeltjes tegen de wand slingert, waardoor ze van de gasstroom los raken en naar beneden vallen in het reservoir. Het van stof bevrijde gas ontwijkt door de centraal geplaatste afvoerbuis.Van de veelvuldige toepassingen van de cyclonen noemen wij de verwijdering van vliegas uit rookgassen en het verwijderen van zaagsel uit de luchtstroom, waarmee dit stof van de zaagmachine werd afgezogen. Een toepassing van het verwijderen van gesuspendeerde deeltjes uit een vloeistof met behulp van een cycloon vormt de bij de Nederlandse Staatsmijnen uitgewerkte methode voor het centrifugaal reinigen van fijnkool en ertsen.
Lit.: Mechanische Materialtrennung. Der Chemie-Ingenieur. Bd I, dl 2 (Leipzig 1933), p. 358; M. G.
Driessen, Centrifugaal reinigen van fijnkool en ertsen, in: Jubileum-uitgave van het Kon. Inst. v. Ingenieurs, 1847-1947.
