een tot Polynesië behorende groep van 15 eilanden in de Grote Oceaan tussen 1570 en 163° W.L. v. Gr. en 180 4' en 21° 57' Z.Br.
De oppervlakte beslaat omstreeks 368 km2; het aantal inw. bedraagt 14 088 (1945), w.o. 13 551 inboorlingen, die behoren tot de Maleise Polynesiërs en wier aantal snel toeneemt. Het belangrijkste is het vulkanische eiland Rarotonga, dat 890 m hoogte bereikt, 81 km2 groot is en 5573 inw. telt; het is bekend om zijn schoonheid, maar er ontbreekt een goede haven. Andere eilanden zijn het vulkanische Mangaia, het opgeheven koraalrif Atiu en het vruchtbare Mauke, verder de Hervey-eilanden, Aitutaki en het verder afgelegen Palmerston. De uitvoer, hoofdzakelijk naar Nieuw-Zeeland, vooral sinaasappelen, tomaten en copra, had in 1946 een waarde van £ 108 000.De Cook eilanden schijnen in het midden van de 13de eeuw van de Gezelschapseilanden uit te zijn bevolkt. In 1773 werden zij door James Cook ontdekt. Omstreeks 1825 kwamen deels van Tahiti, deels van Londen Protestantse zendelingen, die er na kort verzet van de bevolking in slaagden de gehele groep te kerstenen. Er ontstond nu een zeer streng theocratisch regime onder stamhoofden (ariki’s); Europese wijze van kleding en huizenbouw werd spoedig overgenomen.
In 1888 kwamen de eilanden onder Brits protectoraat, doch zij behielden grote zelfstandigheid; een federaal parlement werd ingesteld, terwijl een „resident agent” door Nieuw-Zeeland werd benoemd. Sinds io Juni 1901 maakt de groep deel uit van Nieuw-Zeeland (als uitvloeisel van de Colonial Boundary Act). De constitutie van 1915 (Cook Islands Act) stelde de eilanden onder een Nieuw-Zeelands minister, aan wie de „resident commissioner” verantwoording verschuldigd is; de councils van de afzonderlijke eilanden kregen slechts zeer geringe bevoegdheden. Aan het streven naar groter onafhankelijkheid kwam tegemoet de Cook Islands Amendment Act van 1946, waarbij wederom werd ingesteld een centraal lichaam, nl. de Cook Islands Legislative Council van 10 trapsgewijze gekozen en 11 benoemde leden, onder voorzitterschap van de resident commissioner te Avatiu op Rarotonga.
De C(ook) I islands) P(rogressive) A(ssociation) streeft echter naar gehele onafhankelijkheid onder de souvereiniteit van Nieuw-Zeeland. Gedurende Wereldoorlog II lag er een groot Amerikaans garnizoen.
Lit.: Pacific Islands Yearbook (Sydney 1942); E. Beaglehole, Social and political changes in the Cook Islands, in Pacific affairs XXI, 4 (Dec. 1948).
