is de Engelse term voor geschilderde, intieme portretgroepen, waarop de leden van familie of een gezelschap, in kleine figuren te voeten uit, zijn voorgesteld in hun natuurlijke omgeving van huis of tuin, gezamenlijk zich onderhoudend of spijzend of ieder bezig met zijn beroeps- of liefhebberijwerk. Deze soort van schilderijen, die meer dan enige andere vorm van portretkunst een betrouwbaar inzicht geven in het gewone leven der voorouders, wordt thans in de Angelsaksische landen zeer gewaardeerd; verschillende tentoonstellingen en studies zijn er sinds ig30 aan gewijd.
De meest bekende meesters er van zijn Hogarth met zijn tijdgenoten Highmore en Gawen Hamilton, Devis, Hayman en Zoffany. De oorsprong van deze Engelse kunstvorm vindt men in de Nederlanden. Reeds de meesters der 15de eeuw, vooral de zgn. Meester van Flémalle, gaven gaarne een realistisch weergegeven vertrek als achtergrond aan gewijde voorstellingen als de Verkondiging of de Geboorte van Maria.
Van Eyck’s groep van het echtpaar Arnolfini in de National Gallery te Londen is reeds een volmaakt voorbeeld voor het later gebruikelijke type, dat zich, na een geleidelijke ontwikkeling gedurende de 16de eeuw, in de 17de eeuw zowel in Vlaanderen als in Holland consolideert als een nationale vorm van portretkunst, die in Vlaanderen (Teniers, Coques, Van Tilborch) tot in het einde der 18de eeuw (de jonge Horemans) en in Holland tot ver in de 19de eeuw geliefd blijft. Er bestaat geen speciale Nederlandse term voor deze soort van portretgroepen; de oude term „famieljestuk” omvat ook meer representatief bedoelde groepen. Pogingen om zulk een term te bedenken zijn nog niet goed geslaagd. In de Nederlanden meer dan in Engeland is deze kunstvorm geliefd geweest vooral bij de deftige en welvarende maar niet aanzienlijke burgerij.
Sinds een tentoonstelling te Londen en daarna te Amsterdam in 1947 is ook voor de Nederlandse conversationpieces van de 18de en 19de eeuw belangstelling ontstaan.
