is het in abnormale stand gefixeerd blijven van een ledemaat of van het hoofd. Er zijn verschillende oorzaken.
Contracturen ontstaan, o.a.:1. na brandwonden, waarbij ten gevolge van de schrompeling en de verminderde elasticiteit van de huid de bewegingsvrijheid van het getroffen lichaamsdeel belangrijk wordt verminderd, ja zelfs geheel kan worden opgeheven;
2. na gewrichtsaandoeningen; na chronische en acute gewrichtsontstekingen schrompelen de bindweefselbanden in de omgeving van de gewrichten in verschillende mate, wat voor de beweeglijkheid in het getroffen gewricht zeer schadelijk is; is er geen of nagenoeg geen beweging meer mogelijk, terwijl de extremiteit in een abnormale stand blijft staan, dan spreken wij van contractuur;
3. bij aandoeningen van het zenuwstelsel, waarbij spiergroepen worden verlamd, ziet men door de gewijzigde verhouding in de innervatie van spiergroepen en stoornissen in de tonus (eigen spanning van de spier) fixaties in een bepaalde stand ontstaan; deze stand is dan gewoonlijk kenmerkend voor de aard der verlamming en de plaats van beschadiging van het zenuwstelsel;
4. bij afsluiting van de toevoerende bloedvaten naar een spier of spiergroep. Hierbij krijgt de spier onvoldoende voeding, wat tot versterf en verbindweefseling kan leiden. Als gevolg hiervan krijgt men dus in de plaats van een weefsel dat zich kan samentrekken, een weinig elastische massa. Gevaar voor een dergelijke contractuur, die de naam ischaemische (ischaemisch = bloedleeg) draagt, bestaat vnl. bij te sterke langdurige omsnoering van bovenarm of bovenbeen;
5. bij chronische zieken, die voortdurend met opgetrokken knieën of met een kussen onder de knieën te bed liggen, kan er blijvende verkorting van de buigspieren van het been ontstaan, die de neiging heeft toe te nemen; de knieën kunnen dan niet meer gestrekt worden en komen in steeds sterker buigstand, zodat het lopen — als de oorzaak der bedlegerigheid is opgeheven — niet of nauwelijks meer mogelijk is. Men kan dit verhinderen door de knieën dagelijks van tijd tot tijd te strekken, eventueel door er een zandzak op te leggen. De behandeling van de contracturen hangt af van de oorzaak.
