(in Amerika rosin genoemd) is het product, dat men verkrijgt als men van terpentijn (in Amerika resin of gum) de terpentijnolie heeft afgedestilleerd en vóór het verharden, door filtratie gezuiverd heeft. Hoe zuiverder de terpentijn was, hoe minder looistof er in zat, hoe voorzichtiger men bij het verhitten te werk ging, hoe lichter product men verkrijgt.
Het metaal van de gebruikte apparaten speelt een belangrijke rol, daar ijzer en koper oorzaak van verkleuringen zijn. Men wint colophonium tevens door dampdestillatie of extractie van de in pijnbossen in grote massa aanwezige stobben, die men eerst jarenlang in de grond laat zitten, om er veel producten van de pathologische harsvloed (z harsen) in te doen ontstaan, de wood-rosin, in tegenstelling tot de gumrosin. Bovendien wordt het in toenemende mate in Amerika verkregen als bijproduct van de sulfietcelstofbereiding in de Southern Pine Belt, waar naaldhout verwerkt wordt; men dampt de zwarte ontsluitingsloog in, waaardoor een harsachtige massa, de liquid rosin, 'komt bovendrijven. Colophonium is glasachtig, amorph, aan de buitenkant iets bestoven, lichtgeel tot donker- zwartbruin van kleur. De handel waardeert vooral naar de kleur; de beste soort wordt in Amerika met de letters WW (water white) aangeduid en is lichtgeel; s.g. 1,068 I. 100.
Bij 70 gr. C. wordt ze zacht, bij 120 gr. vervloeit ze geheel. Bij nog meer verhitten ontwijken zware, witte, aromatische dampen. Colophonium reageert zwak zuur, is in water onoplosbaar, doch volkomen oplosbaar in alkohol, aether, chloroform, ijsazijn, aceton, benzine en, n.m. de graad van oxydatie min of meer volkomen is, in zwavelkoolstof en onvolkomen in petroleumaether.
Chem. samenst.: abiëtinezuur (C20H30O2, of C19H2S02), 0,2 - 0,4 pct. aetherische olie, 5-6 pct. reseen, iets bitterstof en soms pimaarzuur. Gebruik: in de pharmaceutische- en in de papierindustrie, voor bereiding van brouwerspek, zeep, lak, drukinkt, linoleum en harsolie, bij de bereiding van lucifers en voor isolatie- en desinfectiemateriaal. Door versmelten met zink- of calciumoxyde, of door verestering, verhardt men de colophonium, die dan een waardevol vervangingsmiddel voor harde copalen en barnsteenir. DR A. KLEINHOONTE
Lit.: R. Sieber, Über das Harz d. Nadelhölzer u. d. Entharzung von Zellstoffen (Berlin 1925); Tschirch u.
Stock, Die Harze II, 2 (1935)- P- 634 e.v.
