een der grootste fysiologen die de geschiedenis voortbracht (Saint-Julien, aan de Rhône 12 Juli 1813-Parijs 10 Febr. 1878), had als medisch student te Parijs weinig voorspoed; steeds mislukte het hem een plaats als assistent aan een der hospitalen machtig te worden, zodat hij pas in 1843, toen hij 30 jaar oud was, doctor in de geneeskunde werd. Later slaagde hij er evenmin in om professeur agrégé te worden.
Ten slotte werd hij assistent bij Magendie, waar hij zijn grote talenten als vivisector kon ontwikkelen. In 1853 werd hij hoogleraar in de algemene fysiologie aan de Sorbonne, waar hij een laboratorium in een vochtige kelder ingericht had, waardoor hij zich een zware ziekte op de hals haalde, waaraan hij ten slotte overleden is. Met de eenvoudigste hulpmiddelen heeft hij tal van ontdekkingen gedaan; zijn genialiteit blijkt uit het feit, dat de meeste gedaan werden tijdens zijn demonstraties aan de studenten: de vasomotorische functies van de halssympathicus, de secretorische van de chorda tympani en vooral de uitscheiding van suiker in de urine na verwonding van de bodem van de vierde hersenventrikel. Verder deed hij baanbrekende onderzoekingen over de functies van de alvleesklier, de maagklieren, de lever, enz. Bernard gaf een belangrijke stoot tot de ontwikkeling der endocrinologie, d.i. de kennis der interne secretie. De grote betekenis van zijn conceptie betreffende het milieuintérieur,de inwendige omgeving der lichaamscellen, die onafhankelijk van uitwendige invloeden haar eigenschappen handhaaft, is pas later ten volle begrepen.Bibl.: Leçons sur la physiologie et la pathologie du système nerveux (Paris 1858) ; Leçons sur les liquides de l’organisme (Paris 1859); Introduction à l’étude de la médecine expérimentale (1865) ; Leçons sur la physiologie expérimentale appliquée à la médecine (Paris 1866) ; Leçons sur le diabète (Paris 1877); Sur les propriétés des tissus vivants (Paris 1866); Leçons sur les phénomènes de la vie (Paris 1878) enz.
Lit.: L’œuvre de Claude B. (Bibliographie, éd. par Malloirel, 1881) j M. Foster, Claude B. (1899).
