(scheikunde), ook di, duidt in namen van chemische verbindingen het tweevoudig voorkomen aan van het betrokken bestanddeel, bijv. het dimeer van azijnzuur is (CH3COOH)2 , kaliumdihydrogenium-fosfaat is de internationale naam voor KH2P04, primair kaliumfosfaat, mangaandioxyde, MnO2 ; kooldioxyde, C02, in tegenstelling tot koolmonoxyde, CO.
Het voorzetsel bi duidt echter in het bijzonder ook de zure zouten aan in de triviale, oudere, maar nog gebruikelijke, nomenclatuur, daar deze opgevat kunnen worden als te zijn ontstaan uit twee moleculen zuur met één molecule base in onderscheid met de neutrale zouten, die in verhouding één op één ontstaan.
Men kent dus aldus o.a.: bicarbonaat, NaHC03 (zie carbonaten); bifluoride, NaHF2 (zie fluor); bijodaat KJ03.HJO3 (zie jodium); bifosfaat, Na2HPO4 (zie fosfor); bisulfaat, NaHSO4 (zie zwavel); bisulfiet, NaHSO3 (zie zwavel); metabisulfiet, Na2S2O5, ook pyrosulfiet (zie zwavel); bioxalaat of binoxalaat, NaH(COO)2 (zie oxaalzuur).
Ook de bichromaten (zie chroom, chroomverbindingen), zoals K2Cr2O7 = K2O + 2CrO3 , worden aldus genoemd, omdat ook deze samengesteld zijn te denken uit tweemaal meer moleculen zuuroxyde op één molecule basisch oxyde dan de normale chromaten: K2CrO4 = K2O.CrO3. Men kan zich de bi-chromaten ook denken als „zure chromaten”; KHCrO4 waaraan op twee moleculen één molecule water is onttrokken tot K2Cr2O7.
De nieuwe nomenclatuur van eerstgenoemde verbindingen is zuur kaliumsulfaat of in de internationale nomenclatuur kaliumhydrogeniumsulfaat, welke naam hier nog weinig gebruikelijk is. Het Griekse voorzetsel di moet gebruikt worden bij uit het Grieks afgeleide termen, hetgeen vaak echter vrij willekeurig gebeurt. KH2PO4 , kaliumdihydrogeniumfosfaat (intern, nomenclatuur), dithionaten, K2S2O6 (zie dithionaten) (in tegenstelling tot bisulfaten, KHSO4). Het wordt steeds gebruikt in de namen van complexen, zoals di-aquotetrammin nikkelnitraat, [Ni(H2O)2 (NH3)4] - (NO3)2 .
PROF. DR J. A. A. KETELAAR
