Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

CARBONATEN

betekenis & definitie

zijn de zouten van het hypothetische koolzuur: H2CO3. Het koolzuuranhydride CO2 wordt evenwel vaak kortweg als koolzuur (gas) betiteld.

Naast de neutrale carbonaten M2CO3 staan de zure zouten of bicarbonaten MHCO3. Daar koolzuur een zwak zuur is, mede als een gevolg van de geringe stabiliteit, reageren de oplossingen van de carbonaten (van sterke basen) sterk alkalisch en zelfs de alkalibicarbonaten reageren zwak alkalisch.Alle carbonaten, behalve die van de alkalimetalen en ammonium, zijn zeer slecht oplosbaar. De bicarbonaten bijv. van de aardalkalimetalen zijn meestal zeer veel beter oplosbaar. Bij verhitting splitsen alle carbonaten koolzuurgas af; het moeilijkst gelukt dit bij de alkalicarbonaten, gemakkelijker bij de aardalkalicarbonaten en nog gemakkelijker bij de andere carbonaten. Verder neemt de stabiliteit in een kolom van het periodiek systeem naar beneden toe.

De bicarbonaten staan zeer veel gemakkelijker koolzuur af, bijv. natriumbicarbonaat of dubbel koolzure soda al bij 270 gr. C. (bakpoeder). Uit de carbonaten kunnen gemakkelijk zouten van verschillende zuren worden gemaakt, doordat met zuren samengebracht koolzuurgas ontwijkt (bruispoeder!). Verschillende carbonaten, zoals calciumcarbonaat (krijt), natriumcarbonaat (soda) en kaliumcarbonaat (potas) zijn uiterst belangrijke grondstoffen.