Spaans dramatisch auteur (Torre de Miguel Sexmero, bij Badajoz, ca 1470 - Napels 1531?), was aanvankelijk waarschijnlijk soldaat; hij leed schipbreuk en werd door Algerijnse zeerovers gevangen genomen.
Eenmaal losgekocht, liet hij zich tot priester wijden. Ca 1512 leefde hij te Rome, later te Napels. Dit weinige dat wij van zijn leven weten, vindt men in een in het Latijn gestelde brief die als inleiding dient tot zijn werken, die gepubliceerd werden te Napels in 1517, onder de titel Propaladia.
In de geschiedenis van het Spaanse drama vóór Lope de Vega neemt hij een belangrijke plaats in. Men kent acht dramatische werken van hem, o.a. de Comedia Aquitana, de Comedia Tinelaria, de Comedia Soldadesca en de Comedia Himenea (een „comedia de capa y espada” in de kiem), die alle bestemd waren om in voorname huizen te worden opgevoerd. Deze stukken zijn in klassieke trant in vijf bedrijven (, ,jornadas”) verdeeld. Elk van de acht „comedias” begint met een proloog, een zgn. „introyto”. Torres Naharro is een rasecht dramaturg, die zich bewust is van zijn taak. Hij zorgt dan ook voor een weloverwogen en logische opbouw, en hij schept echt menselijke karakters.
Tal van situaties en figuren in zijn oeuvre kondigen de typische trekken van de Spaanse „comedia” van de grote tijd reeds aan. De comische figuur van het oude Spaanse toneel, de „gracioso”, vindt men eigenlijk al bij Torres Naharro. Een grote verdienste van deze auteur is ook zijn zin voor humor. Hij vindt het in het algemeen niet wenselijk dat er te veel acteurs ten tonele verschijnen, maar het moeten er ook niet te weinig zijn: van zes tot twaalf bij voorkeur. Twee genres lijken hem genoeg: comedias a noticia, waarin het accent gelegd wordt op zeden en gewoonten, en comedias a fantasia, waarin de intrige op de voorgrond staat. Een enkel van zijn stukken is opgevoerd in tegenwoordigheid van paus Leo XI in 1512.
PROF. DR G. F. A. VAN DAM
Bibl. (teksten) : La Propaladia, ed. M. Canete en M. Menéndez y Pelayo, 2 dln, m. prachtige studie door de laatste (Madrid 1880-1900), in „Libros de Antano”, Nrs 9 en 10.
Lit.: De studie van Menéndez y Pelayo is herdr. in Estudios y discursos de critica hist. y lit., dl II (Santander 1941), blz. 269-377; J. E. Gillet, T. N. and the Sp. Drama in the i6th Century (Madrid 1930) ; A. R. Rodriguez Monina, El teatro de T. N. 1517-1936, in: Revista fil. esp. (1937), met bibliogr.
