heet een Franse roman uit de 13de eeuw, die de overgang vormt tussen de novelle in verzen en die in proza; de schrijver noemt het een chantefable. Het werk bestaat uit korte coupletten met klinkerrijm (assonantie), die gezongen werden en waarvan ons de melodie is bewaard gebleven, en uit prozafragmenten, die hardop werden voorgedragen. Het is de liefdesidylle tussen Aucassin, den zoon van den graaf van Beaucaire, en Nicolette, een Saraceens slavinnetje.
Na vele beproevingen worden de gelieven ten slotte voorgoed verenigd. Dit banaal gegeven is echter met een sprankelende humor en een buitengewone vindingrijkheid behandeld, die deze chantefable tot een der meesterwerken van de Oudfranse letterkunde maken. Zelfs vindt men hier en daar, vier eeuwen voor Théophile de Viau en Saint-Evremond, een Libertijnse inslag. Geestig zijn de gesprekken van Aucassin en Nicolette met de boeren in het woud en de episode van den koning van Torelore, die te bed kraambezoek ontvangt, wanneer zijn vrouw bevallen is.De onbekende schrijver moet een Picardiër zijn geweest; zijn stijl is helder en eenvoudig en zijn zevenlettergrepige verzen lopen vlot. Platen’s Treue um Treue (1828) is een der vele dramatische bewerkingen van deze oude stof.
Van Aucassin et Nicolette bestaan verscheiden uitgaven, waarvan de bekendste die van H. Suchier is (9de druk 1921); een luxe uitgave is die van Tournoux (1912).
Bibl.: in de uitg. van Mario Roques (Classiques Français du moyen-âge no 41, 1925).
