Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 24-01-2022

Asperge

betekenis & definitie

(Asparagus officinalis L.) behoort tot de fam. der Liliaceeën. Het is een plant uit ZuidAfrika welke in Nederland behalve voor de teelt van groenten ook verwilderd voorkomt.

Een enkele maal worden de uitgegroeide takken als groenversiering gebruikt. De plant is meerjarig. Zij heeft een korte wortelstok met dikke, vlezige diepgroeiende wortels en korte dikke spruiten. Het gewas is tweehuizig. De vrouwelijke planten dragen in de nazomer rode bessen.Teelt.

De asperges worden alleen op de volle grond geteeld. De teelt is sterk aan de grond gebonden. Alleen zandgrond en zavelgrond welke voldoende diep ontwaterd is, zijn geschikt. Veengrond is te nat en kleigrond te stijf. De teelt is meerjarig. De éénjarige uit zand opgekweekte plantjes worden in het voorjaar in greppels uitgeplant op een afstand van gewoonlijk 1,25 m tussen de rij en 0,45 m in de rij.

Overigens zijn bij de aanleg verschillende methoden in gebruik, welke verschillen in afstand tussen en in de rij en aantal rijen per greppel. Na twee jaar worden de bedden gemaakt en kan met de oogst worden begonnen. De bedden worden daartoe nauwkeurig glad gemaakt. Daardoor is de plek goed te herkennen, waar een stengel uit de grond zal komen, omdat even voor het doorkomen een brokje grond opgelicht wordt. Op dat moment moet de asperge geoogst worden, omdat ze in Nederland geheel wit verlangd wordt. Het oogsten gebeurt dan ook tweemaal per dag.

Met een speciaal aspergemes worden de stengels diep afgestoken of na verwijderen van wat grond zo diep mogelijk afgedraaid. Komt de asperge boven de grond, dan wordt de kop eerst blauw en daarna groen. De geoogste asperge kan voor zover nodig is, in het donker in een kuip met vers water gedurende een paar dagen worden bewaard.

Er bestaan nauwkeurig omschreven kwaliteitsen sorteringsvoorschriften. De asperges moeten wit, recht, gewassen en niet hol zijn. Iets rozig aangelopen is toegestaan. Zij moeten minstens 15 cm en hoogstens 26 cm lang zijn. Er zijn 3 sorteringen, nl. t/m 25, 40 en 55 stuks per kg. Asperges met licht-blauwe koppen, holle en stukken moeten afzonderlijk worden gesorteerd.

Het oogsten vindt bij een jonge aanplant plaats tot begin Juni, bij een volwassen aanplant tot 21 Juni en bij een aflopende aanplant tot in Juli. De opbrengst is gemiddeld per ha 3500 kg, maar wisselt met het weer en de vruchtbaarheid van de grond.

Rassenkeuze.

Het aantal rassen is gering. Het algemeen geteelde ras is Roem van Brunswijk, ook wel Bergen op Zoomse genoemd. Het begint verdrongen te worden door de Vroege van Argenteuil, welke een hogere productie en een fijnere kwaliteit geeft.

Ziekten.

Het aantal ziekten is tot heden beperkt. De ondergrondse stengels kunnen door de maden van de aspergevlieg worden aangetast. Het bovengrondse loof wordt vaak aangevreten door aspergekevers en de larven daarvan of kan worden beschadigd door aspergeroest. (Bestrijding z plantenziekten).

Betekenis.

Belangrijke centra van aspergeteelt zijn: Bergen op Zoom, Venlo en Nijmegen. In de oude centra Kennemerland en het Westland is de teelt zo sterk teruggelopen, dat zij daar van geen betekenis meer is. Van 1933-1938 was de teelt aan een vergunning verbonden. Zij is in 1938 echter vrijgegeven. In Wereldoorlog II heeft zij weer een sterke uitbreiding ondergaan. De gemiddelde veilingaanvoer was in de jaren 1935-1940 i 150 000 kg.

Een grotere aanvoer wordt in de naaste toekomst verwacht. De aanvoer vindt plaats van eind Apr. tot in Juli. Proeven hebben uitgewezen, dat asperges te forceren zijn onder glas met kunstmatige verwarming. Dit vindt echter nog geen toepassing. Het geconserveerde product is het gehele jaar te leveren en is ook goed. Het product wordt in bossen van 1 kg of los in kistjes verhandeld.

Asperges worden in Nederland graag geconsumeerd. Zij zijn echter een dure groente. Zij worden niet alleen vers, maar ook geconserveerd gegeten. Export vindt eveneens plaats. Deze bedroeg van 1928-1934 ongeveer 400 000 kg per jaar, maar is daarna plotseling gedaald tot ong. 150 000 kg per jaar. De export vond in bijna gelijke hoeveelheden plaats naar Duitsland en België.

Import vond eveneens plaats en wel practisch alleen uit België. De hoeveelheid bleef echter belangrijk beneden de export.

Asperges in blik worden uit de V.S. ingevoerd.

IR G. W. VAN DER HELM