(1) dochter van Lygdamis, heerseres over Halikarnassos en Kos (in zuidelijk Klein-Azië). Zij volgde met 5 schepen Xerxes op diens tocht naar Griekenland, en streed in de slag bij Salamis (480) met zó grote dapperheid, dat volgens de overlevering Xerxes zeide, dat mannen tot vrouwen en vrouwen tot mannen waren geworden.
Zij ontkwam, hoewel de Atheners 10 000 drachmen voor haar gevangenneming hadden uitgeloofd. Een verhaal, dat zij zich, bedrogen in liefde, van de Leucadische rotsen zou hebben geworpen is fantasie.(2). koningin van Carië, zuster, gemalin en opvolgster van Mausolos, is beroemd geworden door haar rouw over den (in 353 v. Chr.) gestorven echtgenoot. Zij voltooide voor hem in de hoofdstad Halikarnassos een grafmonument, dat, door Griekenlands grootste kunstenaars vervaardigd, onder de zeven wonderen der wereld werd gerekend. Het droeg de naam Mausoleum. Een ander gedenkteken, later Abaton genaamd, plaatste zij op Rhodos ter herinnering aan de herovering van dat eiland dat was afgevallen toen zij de heerschappij aanvaardde. Zij stierf in 351.
Lit.: J. Beloch, Griech. Gesch., 2. Aufl., III, 1, p. 403, III, 2, p. 142-145 (Berlin 1922-1923); U. Kahrstedt, Forschungen zur Gesch. des ausgeh. V und des IV. Jahrh. (Berlin 1910), pag. 22, 114 vlg.
